De hazelmuis is een van de geheimzinnigste knaagdieren van Europa. Met zijn pluizige uiterlijk, grote ogen en verborgen levensstijl lijkt hij haast uit een sprookje te komen. Toch komt deze bijzondere muis ook in Nederland voor – al is dat zeldzaam.
1. Geen echte muis
De hazelmuis is geen muis zoals de huismuis. Hij behoort tot de familie van de slaapmuizen (Gliridae) en is daardoor verwant aan de eikelmuis en de relmuis. Ze hebben allemaal een dikke staart en houden van een verborgen, slapend bestaan.
2. Grote ogen voor de nacht
De hazelmuis is een nachtdier met opvallend grote, donkere ogen. Hiermee kan hij prima zien in het donker. Overdag slaapt hij in zijn nest van bladeren en gras, hoog in struiken of bomen.
3. Kampioen verstoppertje
Je ziet hem zelden. De hazelmuis leeft het liefst in dicht struikgewas, vooral in bossen en houtwallen. Daar klimt en klautert hij behendig tussen de takken. Zijn camouflage is zó goed dat zelfs ervaren natuurgidsen hem zelden tegenkomen.
4. Hazelaars zijn favoriet
Zijn naam zegt het al: de hazelmuis is dol op hazelnoten. Maar hij eet ook bramen, frambozen, insecten en knoppen van planten. In de herfst legt hij een vetvoorraad aan om de winter te overleven.
5. Slaapt soms wel zes maanden
In de herfst trekt de hazelmuis zich terug in een ondergronds nest, waar hij in winterslaap gaat. Deze slaap kan wel zes tot zeven maanden duren! In die tijd vertraagt zijn hartslag en daalt zijn lichaamstemperatuur.
6. Een zeldzame bewoner in Nederland
In Nederland komt de hazelmuis alleen nog voor in Zuid-Limburg. Het is een ernstig bedreigde soort, vooral door verlies van geschikt leefgebied. Hij staat op de rode lijst van beschermde dieren.
7. Nestbouwers
De hazelmuis bouwt perfecte bolvormige nesten van gras, bladeren en twijgjes. Deze hangen vaak op ooghoogte in dichte struiken en zijn vakkundig weggewerkt – haast niet te vinden zonder aanwijzingen.
8. Geen sociale muis
In tegenstelling tot huismuizen of veldmuizen leeft de hazelmuis meestal solitair. Alleen in het paarseizoen zoeken ze elkaar op. Daarna leven de jongen korte tijd bij de moeder tot ze zelfstandig zijn.
9. Superslaper ook in de zomer
Naast de winterslaap doet de hazelmuis ook aan zomerslaap: op warme dagen of als er weinig voedsel is, trekt hij zich terug voor een kort dutje van een paar dagen. Een echte energie-spaarder!
10. Bescherming is hard nodig
De hazelmuis is in veel landen verdwenen of sterk in aantal afgenomen. In Nederland wordt er hard gewerkt aan herstel van zijn leefgebied: struiken aanplanten, verbindingen tussen bossen maken en meer bewustzijn creëren. Elke hazelmuis telt.
De hazelmuis is klein, maar bijzonder. Hij leeft in stilte, verborgen tussen de struiken, en is een onmisbaar onderdeel van onze biodiversiteit. Wie weet zie jij er ooit eentje in het wild – maar dan moet je wel héél goed kijken!
