De spinduizendpoot is een van die mysterieuze dieren waar je misschien nog nooit van hebt gehoord – of waar je ooit van schrok toen hij door de schuur rende. Met zijn vele pootjes, bliksemsnelle bewegingen en nachtelijke levensstijl is hij een bijzondere verschijning. Hier zijn 10 weetjes over deze onopvallende maar nuttige duizendpoot.
1. Geen duizend, maar vijftien paar poten
Ondanks zijn naam heeft de spinduizendpoot (Scutigera coleoptrata) geen duizend poten. Hij heeft vijftien paar extreem lange poten, waarmee hij razendsnel over muren en vloeren rent. Dankzij die poten ziet hij er vaak groter uit dan hij eigenlijk is.
2. Hij is een geboren jager
De spinduizendpoot leeft van insecten. Hij jaagt op spinnen, kakkerlakken, muggen, zilvervisjes en zelfs andere duizendpoten. Daarmee is hij eigenlijk een bondgenoot in huis, hoe eng hij er ook uitziet. Hij bijt zijn prooi en injecteert een verlammend gif via zijn voorste poten, die zijn omgevormd tot gifklauwen.
3. Oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied
Hoewel hij nu over de hele wereld voorkomt, stamt de spinduizendpoot oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied. Door globalisering en klimaatverandering heeft hij zich inmiddels verspreid naar vele andere streken – ook in Nederland kun je hem tegenkomen, vooral binnenshuis.
4. Hij houdt van warme, vochtige plekken
Je zult hem niet snel tegenkomen in de woonkamer, tenzij het daar vochtig is. Spinduizendpoten houden van donkere, warme plekken zoals badkamers, kelders, kruipruimtes en keukens. Daar vinden ze ook hun voedsel: andere kleine insecten.
5. Hij is niet gevaarlijk voor mensen
Hoewel hij er dreigend uitziet, is de spinduizendpoot ongevaarlijk voor mensen. Zijn beet is zelden sterk genoeg om door onze huid te komen, en als dat al lukt, lijkt het meer op een muggenbeet dan op iets ernstigs. Zijn gif is vooral effectief tegen kleine prooien.
6. Hij kan achteruit rennen
De spinduizendpoot is niet alleen snel vooruit – hij kan ook achteruit rennen. Zijn lichaam en poten zijn zo flexibel dat hij zonder problemen de andere kant op beweegt, wat handig is bij het ontsnappen aan bedreigingen.
7. Hij vervelt meerdere keren
Zoals veel geleedpotigen vervelt de spinduizendpoot regelmatig. Bij elke vervelling kan hij extra poten ontwikkelen, totdat hij zijn volwassen stadium bereikt. Hij begint met vier paar poten en bouwt dat uit tot vijftien paar.
8. Ogen als nachtkijkers
Zijn samengestelde ogen zijn groot en extreem lichtgevoelig. Hiermee kan hij zelfs in het donker zijn prooi detecteren. Daarnaast gebruikt hij zijn antennes om trillingen en geuren waar te nemen – een onmisbaar hulpmiddel in zijn jacht.
9. Hij leeft verrassend lang
Voor een insectachtig dier heeft de spinduizendpoot een relatief lange levensduur: tot wel 3 tot 7 jaar. Gedurende die tijd kan hij zich meerdere keren voortplanten, wat bijdraagt aan zijn succes als soort.
10. Hij eet liever dan dat hij vlucht
In tegenstelling tot veel andere insecten die zich verstoppen bij gevaar, blijft de spinduizendpoot vaak gewoon zitten – zeker als hij bezig is met eten. Hij vertrouwt op zijn snelheid, en weet dat hij op elk moment razendsnel kan vluchten als het moet.
De spinduizendpoot is een fascinerend roofdiertje dat meestal stilletjes zijn werk doet in het donker. Hij mag er wat eng uitzien, maar in werkelijkheid is hij een nuttige insectenjager die ons helpt om ongewenste beestjes onder controle te houden. Dus zie je er eentje? Laat hem lekker zijn gang gaan – hij maakt je huis een stukje schoner.
