De lammergier is een van de meest imposante roofvogels van Europa. Met zijn brede vleugels, intense blik en merkwaardige eetgewoonten spreekt deze gier al eeuwenlang tot de verbeelding. In bergachtige gebieden waar andere roofdieren het laten afweten, zweeft hij stilletjes door de lucht, op zoek naar iets dat je niet direct zou verwachten: botten.
1. Ze eten botten!
Wat de lammergier is uniek maakt is dat hij zich voornamelijk voedt met botten. Terwijl andere gieren zich tegoed doen aan vlees en ingewanden, zoekt de lammergier juist naar de overgebleven resten.
Hij pikt niet zomaar wat: hij kiest zorgvuldig botten uit en slikt die vaak in hun geheel door. Zijn maagzuur is zó krachtig dat het zelfs grote stukken bot binnen een paar uur volledig afbreekt.
2. Hij laat botten vallen om ze te breken
Als een bot te groot is om door te slikken, neemt de lammergier het mee hoog de lucht in. Daar laat hij het op scherpe rotsen vallen. Zodra het bot in kleinere stukken is gebroken, keert hij terug om de hanteerbare fragmenten op te eten.
3. Zijn naam is misleidend
De naam ‘lammeretende gier’ is een verwijzing naar het oude geloof dat deze vogel jonge schapen at. Dat is onterecht: de lammergier jaagt zelden, en zeker niet op levende lammeren.
Het idee kwam waarschijnlijk voort uit het feit dat boeren deze mysterieuze vogel vaak boven hun kuddes zagen cirkelen, terwijl hij in werkelijkheid gewoon aas aan het zoeken was.
4. Hij komt voor in de hoogste bergen
De lammergier houdt van ruige, onherbergzame gebieden. Je vindt hem in de Alpen, Pyreneeën, Kaukasus, Himalaya en delen van Oost-Afrika. Hij broedt het liefst op afgelegen rotspartijen, ver weg van menselijke activiteit. Dankzij zijn zweefvermogen kan hij urenlang zonder een vleugelslag boven valleien en kliffen glijden, op zoek naar de resten van dode dieren.
5. Ze zijn de meesters van thermiek
Net als andere grote roofvogels maakt de lammergier gebruik van thermiek — opstijgende warme luchtstromen — om energiezuinig te zweven. Hiermee kan hij met minimale inspanning grote afstanden afleggen. Op goede dagen stijgt hij tot wel 7.000 meter hoogte, bijna even hoog als commerciële vliegtuigen.
7. Ze zijn terug van weggeweest
In veel delen van Europa is de lammergier eeuwenlang verjaagd en uiteindelijk verdwenen. Men zag hem als bedreiging voor vee en als onheilsteken.
Dankzij intensieve herintroductieprogramma’s in landen als Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk en Spanje is de soort aan een opmerkelijke comeback bezig. In de Alpen broeden inmiddels weer tientallen paren in het wild.
8. Ze leven in vaste paartjes
Lammergieren vormen meestal monogame paren die jarenlang bij elkaar blijven. Samen bouwen ze een enorm nest van takken, botten en wol, vaak op onbereikbare rotspunten. Ze leggen meestal één ei per jaar en de broedperiode is lang: wel 50 tot 60 dagen, gevolgd door maanden waarin het jong gevoerd wordt.
9. De jongen leren pas vliegen na 4 maanden
Na het uitkomen van het ei duurt het nog zo’n 120 dagen voor het jong klaar is om te vliegen. Maar zelfs daarna blijft het nog lange tijd afhankelijk van de ouders. Pas na een paar jaar worden jonge lammergieren zelfstandig en zoeken ze een eigen leefgebied, vaak tientallen of honderden kilometers verderop.
10. Ze zijn belangrijk als opruimer
Net als andere gieren helpt de lammergier om het ecosysteem schoon te houden. Door botten te eten die anders zouden blijven liggen en ziektes kunnen verspreiden, vervult hij een belangrijke ecologische functie. In gebieden waar gieren zijn verdwenen, merken onderzoekers vaak een toename van rottend kadaverafval.
11. Ze kunnen wel 40 jaar oud worden
In het wild worden lammergieren gemiddeld tussen de 20 en 30 jaar oud, maar in gevangenschap zijn leeftijden tot 40 jaar geen uitzondering. Dankzij hun lange levensduur en trage voortplanting zijn ze kwetsbaar voor verstoringen, maar ze hebben ook het potentieel om eeuwenoude populaties langzaam weer op te bouwen.
12. Hij wordt wereldwijd bewonderd
Van Tibetaanse monniken tot Zwitserse biologen: de lammergier roept bewondering op in uiteenlopende culturen. In sommige gebieden wordt hij vereerd als heilige vogel of als symbool van zuivering. Zijn spectaculaire vluchten, mysterieuze uiterlijk en unieke eetgewoonten maken hem tot een soort ambassadeur van wilde berggebieden.
De lammergier is een vogel als geen ander. Met zijn verbazingwekkende specialisatie in botten, zijn onschuldige rol als opruimer van de natuur en zijn indrukwekkende comeback in Europa verdient hij alle respect en bewondering. Waar hij ooit werd gevreesd en verjaagd, wordt hij nu beschermd en gekoesterd. Wie geluk heeft en hem ooit ziet zweven langs een klifrand, vergeet het nooit meer.
