De stegosaurus is een van de meest herkenbare dinosauriërs uit de prehistorie. Met zijn karakteristieke rugplaten en lange, stekelige staart spreekt hij tot de verbeelding van jong en oud.
1. Een planteneter met een imposant uiterlijk
De stegosaurus was een herbivoor, wat betekent dat hij zich voedde met planten. Ondanks zijn indrukwekkende uiterlijk met grote platen en stekels was hij dus geen jager, maar een vreedzame planteneter die waarschijnlijk vooral lage planten en struiken at.
2. Bekend om zijn iconische rugplaten
De meest opvallende eigenschap van de stegosaurus zijn de grote, botachtige platen die langs zijn rug lopen. Deze platen konden wel 60 centimeter lang worden en hebben wetenschappers lang beziggehouden. Hoewel we nog steeds niet precies weten wat hun functie was, wordt gedacht dat ze dienden om de stegosaurus groter en dreigender te doen lijken.
3. Zijn naam betekent ‘dak- of pantserhagedis’
De naam “stegosaurus” komt uit het Grieks en betekent letterlijk ‘dak- of pantserhagedis’. Vroeger dacht men dat de platen op zijn rug plat lagen, als een soort schild. Later onderzoek wees uit dat de platen rechtop stonden en waarschijnlijk een andere functie hadden.
4. Hij leefde tijdens het Laat-Jura
De stegosaurus leefde ongeveer 150 miljoen jaar geleden, tijdens het Laat-Jura. Dit betekent dat hij rondliep tussen andere bekende dinosauriërs zoals de allosaurus en de diplodocus, in een tijd dat grote planteneters en vleeseters de aarde domineerden.
5. Stegosaurussen hadden een klein brein
Hoewel hij een indrukwekkend uiterlijk had, stond de stegosaurus niet bekend om zijn intelligentie. Zijn brein was klein, ongeveer zo groot als een walnoot. Dit maakte hem waarschijnlijk minder slim dan sommige andere dinosauriërs, maar zijn focus lag vooral op overleven en het vinden van voedsel.
6. Zijn staart had vier scherpe stekels
De stegosaurus had aan het einde van zijn staart vier scherpe stekels, die bekendstaan als de thagomizer. Deze stekels konden als verdediging worden gebruikt tegen roofdieren. Met een krachtige zwaai van zijn staart kon hij gevaarlijke verwondingen toebrengen aan eventuele aanvallers, zoals de vleesetende allosaurus.
7. Hij was een relatief trage dinosauriër
De stegosaurus was geen snelle dinosauriër. Met zijn grote lichaam en korte poten kon hij slechts langzaam voortbewegen. Dit maakte hem kwetsbaar voor aanvallen, maar zijn dikke huid en stekelige staart boden enige bescherming tegen roofdieren.
8. Zijn rugplaten waren mogelijk bedekt met huid en bloedvaten
Onderzoekers vermoeden dat de rugplaten van de stegosaurus werden bedekt door een laag huid met bloedvaten. Hierdoor konden de platen mogelijk als een soort warmtewisselaar functioneren, waarmee de stegosaurus zijn lichaamstemperatuur reguleerde. Ook konden ze mogelijk van kleur veranderen, wat handig zou zijn voor communicatie of het afschrikken van roofdieren.
9. Hij werd ongeveer 9 meter lang
De stegosaurus kon een indrukwekkende lengte van ongeveer 9 meter bereiken en woog tussen de 2 en 3 ton. Hoewel dit aanzienlijk is, was hij relatief klein in vergelijking met sommige andere plantenetende dinosauriërs uit die tijd, zoals de reusachtige diplodocus.
10. Ze leefden in groepen
Hoewel we niet precies weten hoe de stegosaurus zich sociaal gedroeg, wijzen fossiele vondsten erop dat ze mogelijk in groepen leefden. Dit zou hen hebben geholpen om zich te beschermen tegen roofdieren. In een groep was het voor een roofdier moeilijker om een individu aan te vallen.
11. Hij had tanden aangepast aan een plantaardig dieet
De tanden van de stegosaurus waren klein en afgeplat, wat hen geschikt maakte voor het kauwen van planten. Hij kon goed bladeren en zachte planten eten, maar harde takken en taaie planten zouden waarschijnlijk te moeilijk zijn geweest om te verteren.
12. De functie van de platen blijft een raadsel
Hoewel er verschillende theorieën zijn, weten wetenschappers nog steeds niet precies waarvoor de rugplaten van de stegosaurus dienden. Ze kunnen hebben gefunctioneerd als thermoregulatie, bescherming, of als middel om indruk te maken op rivalen of partners. Geen van deze theorieën is echter volledig bewezen.
