De wasbeerhond is een uniek diertje dat qua uiterlijk iets weg heeft van een wasbeer, maar genetisch dichter bij de vos staat. Deze kleine hondachtigenis afkomstig uit Oost-Azië en heeft zijn weg gevonden naar Europa, waar hij als invasieve soort wordt beschouwd. Ondanks zijn schattige voorkomen, speelt de wasbeerhond een complexe rol in de ecosystemen waar hij zich bevindt. In dit artikel onthullen we enkele verrassende feiten over dit bijzondere dier.
Eemn bijzondere verschijning
De wasbeerhond, een klein, vosachtig wezen uit Oost-Azië, is gezegend met markante gezichtstekeningen die verrassend veel lijken op die van een wasbeer. Deze diertjes hebben een grijze of bruine vacht met zwarte banden en wegen tussen de 3 en 10 kg. Ze zijn alleseters en staan bekend om hun opportunistische dieet, dat varieert van kleine zoogdieren en vogels tot amfibieën, reptielen, insecten, en zelfs wortels, bessen en planten. Hun flexibele dieet en hoge intelligentie dragen bij aan hun vermogen om zich snel voort te planten en zich aan bijna elke omgeving aan te passen.
Een onverwachte reiziger
De wasbeerhond is al in de jaren ’20 van de vorige eeuw door de mens naar Europa gebracht vanuit Azië, in een poging om de bontkwaliteit in de voormalige Sovjet-Unie te verbeteren. Hun aanpassingsvermogen, gevarieerd dieet, en de mogelijkheid om grote nesten te produceren, hebben ervoor gezorgd dat deze dieren zich snel en succesvol konden voortplanten in bijna elke omgeving. Deze dieren bereiden zich voor op de winter door in de herfst veel vet op te slaan, en hun dichte vacht beschermt hen tegen de strenge kou.
Trouw in de liefde
Opvallend is dat wasbeerhonden waarschijnlijk monogaam zijn. Onderzoek naar hun sociale gedrag, voornamelijk in hun nieuwe, ingevoerde leefgebieden, laat zien dat de thuisgebieden van mannelijke en vrouwelijke wasbeerhonden aanzienlijk overlappen. Dit suggereert dat ze na het vormen van een paar samen reizen en bij hun partners blijven. Tijdens het grootbrengen van de jongen houden naburige paren afstand van elkaar, en hoewel ze in de zomer niet veel bewegen, lijkt het erop dat deze dieren meer verkennen als ze jong zijn.
Een veelzijdige bewoner
Een sleutel tot de veerkracht van de wasbeerhond is zijn flexibiliteit. Hij past zich goed aan een reeks omgevingen aan, zoals blijkt uit onderzoek in Duitsland. Landbouwgrond, bossen, nederzettingen, watergebieden, weiden, maïsvelden, kleine bossen, rietvelden en heggen worden allemaal opportunistisch gebruikt door deze dieren, zonder duidelijke voorkeur voor de ene habitat boven de andere. Dit is gunstig voor het dier, maar misschien niet zozeer voor de lokale fauna en boeren in de binnengevallen regio’s.
Een vaardige klimmer
Hoewel klimmen niet vaak wordt geassocieerd met hondachtigen, klimmen wasbeerhonden regelmatig in bomen. Ze zijn bekwame klimmers dankzij hun gebogen klauwen, een vaardigheid die ze delen met slechts één andere canide, de Noord-Amerikaanse grijze vos. Het klimmen stelt deze slimme dieren in staat om fruit, bessen, en vogelnesten te bereiken die normaal buiten bereik zouden zijn.
Unieke winterslaap
Wasbeerhonden zijn de enige hondachtigendie bekend staan om hun ‘winterslaap’. In tegenstelling tot andere caniden, zoals wolven en vossen, die de winter trotseren, verhogen wasbeerhonden hun vetpercentage met 18-23% en verblijven samen in hun holen tijdens ernstig weer en sneeuwstormen. Technisch gezien bevinden ze zich in een staat van ‘torpor‘ in plaats van inactieve winterslaap, omdat ze halfbewust zijn en naar buiten kunnen komen om te foerageren. Gedurende deze tijd daalt hun metabolisme met 25%, en ze wachten op warmer weer voordat ze weer actief worden.
Slachtoffer van het verkeer
De wasbeerhond ondervindt aanzienlijke gevaren door menselijke activiteiten, waaronder het verkeer. In Japan is de wasbeerhond een van de meest voorkomende slachtoffers van aanrijdingen, met schattingen dat jaarlijks tot 370.000 dieren het leven laten op de wegen.
Wolven: de voornaamste vijanden
Ondanks hun veelzijdigheid en aanpassingsvermogen, vallen wasbeerhonden ten prooi aan diverse roofdieren, waarvan wolven de belangrijkste zijn. Onderzoek wijst uit dat predatie door wolven verantwoordelijk kan zijn voor meer dan de helft van de sterfgevallen onder wasbeerhonden in bepaalde gebieden. Dit toont de harde realiteit van de natuurlijke voedselketen en de uitdagingen waarmee deze dieren worden geconfronteerd om te overleven.
Een ‘invasieve’ status
Sinds 2019 wordt de gewone wasbeerhond beschouwd als een invasieve uitheemse soort binnen de Europese Unie. Dit betekent dat ze niet mogen worden losgelaten, gefokt, of verhandeld binnen de EU. Deze classificatie onderstreept de zorgen rond de impact van de wasbeerhond op lokale ecosystemen en de noodzaak voor beheerstrategieën om hun verspreiding te beheersen.
reu
Tanuki: een rol in de Japanse folklore
De wasbeerhond, of ’tanuki’ in Japan, speelt een belangrijke rol in de Japanse folklore en cultuur. Deze dieren worden vaak afgebeeld als listige wezens met bovennatuurlijke krachten, waaronder de vaardigheid om van vorm te veranderen. Beelden van tanuki worden vaak geplaatst bij de ingang van winkels en restaurants als een symbool van geluk en voorspoed.
Bont voor de ‘faux fur’ markt
Een gruwelijke realiteit waarmee wasbeerhonden worden geconfronteerd, is hun gebruik in de bontindustrie. Incidenten waarbij wasbeerhonden levend werden gevild voor hun bont hebben internationaal tot verontwaardiging geleid. Dit onderstreept de ethische problemen rond de bontindustrie en de noodzaak voor consumentenbewustzijn over de herkomst van producten.
Een zeldzame witte variant
Er bestaat een zeer zeldzame volledig witte variant van de Japanse wasbeerhond, die in Japan wordt beschouwd als een gelukkig voorteken. Dit benadrukt de genetische diversiteit binnen de soort en de culturele betekenis die aan deze dieren wordt toegekend.
Verband met het coronavirus
Recent onderzoek suggereert dat wasbeerhonden vatbaar zijn voor SARS-CoV-2 en mogelijk betrokken waren bij de vroege verspreiding van het virus. Hoewel dit niet definitief bewijst dat het virus van wasbeerhonden op mensen is overgesprongen, benadrukt het de complexe interacties tussen wilde dieren en menselijke gezondheid.
