De brilbeer (Tremarctos ornatus), ook bekend als de Andesbeer, is een van de meest unieke en zeldzame berensoorten ter wereld. Als de enige inheemse beer van Zuid-Amerika speelt hij een cruciale rol in het ecosysteem van de Andes. Deze schuwe beer staat vooral bekend om de witte vlekken rond zijn ogen, die lijken op een bril. Hier zijn 14 fascinerende weetjes over de brilbeer die je kennis over deze bijzondere beer zullen verdiepen.
1. De brilbeer is de enige berensoort in Zuid-Amerika
De brilbeer is de enige berensoort die in Zuid-Amerika voorkomt. Hij leeft voornamelijk in de bergachtige gebieden van de Andes en wordt aangetroffen in landen zoals Venezuela, Colombia, Ecuador, Peru en Bolivia. Door zijn unieke leefomgeving wordt hij ook wel de Andesbeer genoemd.
2. Hij dankt zijn naam aan de markeringen rond zijn ogen
De brilbeer heeft witte of lichtgekleurde markeringen rond zijn ogen die doen denken aan een bril. Deze vlekken zijn uniek voor elke beer en kunnen zich uitstrekken over het gezicht, de borst en soms de hals. Niet alle brilberen hebben deze markeringen, maar de meeste wel.
3. Brilberen zijn voornamelijk herbivoor
In tegenstelling tot veel andere berensoorten zijn brilberen voornamelijk herbivoor. Hun dieet bestaat voor ongeveer 85% uit plantaardig materiaal zoals fruit, bessen, bladeren, bamboe, en cactusvruchten. Ze eten ook soms insecten en kleine zoogdieren, maar hun voedselkeuze is vooral gericht op wat er beschikbaar is in hun leefgebied.
Brilberen zijn uitstekende klimmers en brengen veel tijd door in bomen. Ze klimmen vaak hoog om voedsel te zoeken, zoals fruit, bladeren en zelfs boomschors. Ze bouwen soms zelfs tijdelijke platforms van takken in bomen om te rusten of voedsel te verzamelen.
5. Brilberen zijn solitair
Net als veel andere berensoorten zijn brilberen solitair en brengen ze het grootste deel van hun leven alleen door. Ze hebben grote territoria, vooral in gebieden waar voedsel schaars is. Alleen tijdens het paarseizoen komen mannetjes en vrouwtjes samen, en ook dan zijn ze slechts kortstondig in elkaars gezelschap.
6. Ze zijn voornamelijk actief in de schemering
Brilberen zijn meestal schemeractief, wat betekent dat ze het meest actief zijn tijdens de ochtend- en avondschemering. Dit helpt hen om de extreme hitte van de dag te vermijden en geeft hen een betere kans om ongestoord voedsel te vinden.
7. Ze kunnen lange afstanden afleggen op zoek naar voedsel
Brilberen hebben grote leefgebieden en kunnen lange afstanden afleggen op zoek naar voedsel. Ze zijn constant op zoek naar seizoensgebonden fruit en planten, wat betekent dat ze zich vaak verplaatsen om hun voedselbronnen bij te houden.
8. De brilbeer heeft een relatief kleine populatie
De brilbeer wordt als kwetsbaar beschouwd door de IUCN (International Union for Conservation of Nature). De populatie is relatief klein en wordt bedreigd door verlies van leefgebied door ontbossing en landbouwuitbreiding. Naar schatting zijn er nog maar enkele duizenden brilberen in het wild.
9. Brilberen zijn verbonden met Inheemse folklore
Inheemse bevolkingsgroepen in de Andes hebben vaak mythologische verhalen en legendes over de brilbeer. In sommige verhalen wordt de beer beschouwd als een beschermende geest van het bos, terwijl hij in andere verhalen wordt gezien als een symbool van kracht en wijsheid.
10. Ze houden een korte winterslaap
In tegenstelling tot veel noordelijke berensoorten die lange winterslaap houden, doen brilberen slechts een korte winterslaap, afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel. In de hogere Andes kunnen ze in de koudere maanden inactiever worden, maar echte winterslaap komt zelden voor.
11. Ze staan bekend om hun rustige karakter
Brilberen zijn over het algemeen schuwe en rustige dieren die conflicten vermijden. Hoewel ze een indrukwekkend formaat hebben, vermijden ze meestal confrontaties met andere dieren en mensen. Ze trekken zich terug in bomen of verbergen zich in dichte vegetatie als ze zich bedreigd voelen.
12. Brilberen worden niet heel oud
In het wild hebben brilberen een gemiddelde levensduur van ongeveer 20 jaar, hoewel ze in gevangenschap soms langer kunnen leven. Hun beperkte levensduur, gecombineerd met verlies van leefgebied en stroperij, maakt bescherming van de soort van cruciaal belang.
