Eksters zijn intelligente en nieuwsgierige vogels die tot de familie van de kraaiachtigen behoren. Ze staan bekend om hun zwart-witte verenkleed en hun vermogen om glanzende objecten te verzamelen. Hoewel eksters vaak als luidruchtig en brutaal worden beschouwd, zijn ze zeer interessante dieren met een complex sociaal gedrag. In dit artikel ontdekken we enkele intrigerende weetjes over eksters, inclusief hun beschermde status en nestbouw in Nederland.
Intelligente dieren
Eksters staan bekend om hun probleemoplossende vaardigheden. Zo kunnen ze gereedschappen gebruiken om voedsel te verkrijgen, wat een zeldzame eigenschap is in het dierenrijk. Ook heeft onderzoek heeft aangetoond dat eksters in staat zijn om zichzelf te herkennen in een spiegel, wat suggereert dat ze een bepaald niveau van zelfbewustzijn hebben.
Het gevarieerde verenkleed
Het verenkleed van de ekster bestaat uit een combinatie van zwart, wit en iriserend blauw-groen. De kleurrijke veren zijn het resultaat van lichtbreking en worden niet veroorzaakt door pigmenten. De iriserende kleuren zijn vooral zichtbaar op de vleugels en de staart.
Jeugdbendes
Jonge eksters die nog niet geslachtsrijp zijn, vormen vaak ‘jeugdbendes’. Deze groepen bestaan uit onvolwassen eksters die samen optrekken, op zoek naar voedsel en plezier. De jeugdbendes dienen als een soort sociaal vangnet en bieden de jonge vogels de gelegenheid om te leren van elkaar en sociale vaardigheden te ontwikkelen die van pas komen wanneer ze volwassen worden en een eigen territorium gaan verdedigen.
De jeugdbendes kunnen behoorlijk luidruchtig en opvallend zijn, aangezien de jonge eksters de neiging hebben om met elkaar te communiceren door middel van een verscheidenheid aan geluiden en lichaamstaal. Dit gedrag helpt hen om hun sociale vaardigheden verder te ontwikkelen en om banden te smeden met andere eksters.
Hiërarchie
Binnen de ekster groepen bestaat er een duidelijke hiërarchie, die zowel binnen als tussen de families wordt gehandhaafd. Eksters zijn in staat om individuele gezichten te herkennen, zowel van soortgenoten als van andere dieren, wat hen helpt bij het handhaven van de sociale orde.
Dominante eksters hebben toegang tot de beste voedselbronnen en nestlocaties, terwijl ondergeschikte vogels genoegen moeten nemen met minder gunstige plekken. Conflicten binnen de groep worden vaak opgelost door middel van agressief gedrag, zoals achtervolgingen en gevechten, hoewel deze zelden ernstige verwondingen veroorzaken.
Dieet en voedselopslag
Eksters zijn alleseters en voeden zich met een breed scala aan voedsel, zoals insecten, kleine zoogdieren, eieren, zaden en fruit. Ze staan ook bekend om het opslaan van voedsel voor later gebruik, waarbij ze kleine hoeveelheden voedsel verstoppen in de grond of in de schors van bomen.
De mythe van het stelen van glanzende objecten
Hoewel eksters vaak worden geassocieerd met het stelen van glanzende objecten, zoals sieraden of munten, is dit gedrag in werkelijkheid zeldzaam. Onderzoek heeft aangetoond dat eksters niet meer aangetrokken worden tot glanzende objecten dan andere vogels.
Eksters in Nederland
Eksters komen veel voor in Nederland en zijn te vinden in de bossen, parken en tuinen. Vooral het laatste vinden veel mensen problematisch. Ekster maken namelijk veel herrie en zijn niet bang om een tafel vol met eten leeg te roven. Maar let op, de ekster is een beschermde diersoort in Nederland! Het verstoren, of verwonden van de vogels is verboden. Ook mag je niet aan de nesten en eieren zitten.
Het worden er wel steeds minder
Het gaat helemaal niet zo goed met de ekster populatie als soms wordt gedacht in Nederland. Hun aantal is sinds 1980 zelfs gehalveerd.
Meerdere nesten
Eksters bouwen grote en complexe nesten om hun eieren en jongen te beschermen. Het is niet ongebruikelijk dat ze meerdere nesten in aanbouw hebben voordat ze besluiten waar ze uiteindelijk gaan broeden. De beste lokatie wint, en de andere nesten blijven verlaten achter. Deze, en de oude nesten worden dan weer gebruikt door de ransuil, torenvalk en boomvalk om hun eieren in te leggen.
Levensverwachting Eksters
Eksters hebben een gemiddelde levensverwachting van ongeveer 15 jaar. Ze hebben verschillende natuurlijke vijanden, waaronder haviken, uilen, marterachtigen en katten. Eksterkuikens zijn vooral kwetsbaar voor predatie, met een hoog sterftecijfer in hun eerste levensjaar.
Eksters en folklore
Eksters hebben een prominente rol in verschillende volksverhalen en mythen. In de westerse cultuur worden ze vaak geassocieerd met onheil en pech, terwijl ze in andere culturen, zoals de Chinese, juist als symbolen van geluk en voorspoed worden beschouwd.
Taalvaardigheid
Naast hun probleemoplossende vaardigheden zijn eksters ook in staat om verschillende geluiden te imiteren, waaronder menselijke spraak en het geluid van andere vogels. Hoewel hun imitaties niet zo geavanceerd zijn als die van papegaaien, kunnen eksters toch een verrassend scala aan geluiden produceren.
Impact op andere vogelsoorten
Ekster worden nogal eens gehaat omdat ze veel kleine zangvogels zouden opeten. Ja, eksters eten eieren en nestjongen van andere vogels op, maar uit onderzoek blijkt dat hun impact op de populatieaantallen over het algemeen beperkt is. Ze doen het wel erg luid en opvallend op klaarlichte dag, hierdoor valt het nogal op.
Het zou zelfs kunnen dat ekster er voor zorgen dat tuinen veiliger zijn voor kleine vogels. Ekster durven namelijk het gevecht met katten wel aan, en dat zijn de echte probleemdieren voor kleine vogeltjes!