De schrikvogel (Phorusrhacidae) was een gigantische roofvogel die miljoenen jaren geleden het Zuid-Amerikaanse landschap domineerde. Zijn indrukwekkende grootte en dodelijke jachttechnieken maken hem een van de meest fascinerende uitgestorven roofdieren.

1. De eerste resten werden in 1887 gevonden

Phorusrhacos holotype sketch (Ameghino 1891)

De eerste fossielen van de schrikvogel werden in 1887 ontdekt door de Argentijnse paleontoloog Carlos Ameghino. Het ging om een fragment van een onderkaak dat werd gevonden in de provincie Santa Cruz, in het zuiden van Argentinië. Deze ontdekking was de eerste stap in de wetenschappelijke wereld om meer te leren over deze gigantische roofvogel.

2. Foutieve eerste beschrijving

Toen de eerste resten van de schrikvogel werden beschreven door Florentino Ameghino, de broer van Carlos, werd hij aanvankelijk foutief geclassificeerd als een edentaat zoogdier (een dier zonder tanden). Deze fout bleef in de eerste beschrijvingen van de fossielen bestaan, wat laat zien hoe weinig men op dat moment wist over de prehistorische vogelwereld.

3. Een concurrent zag het beter

Ondertussen werd door de concurrent Francisco Moreno een belangrijkere ontdekking gedaan. In 1888 vermeldde hij dat er ook “grote vogels” waren gevonden in dezelfde regio. Een jaar later beschreef hij Mesembriornis, een andere reusachtige vogelsoort die deel uitmaakte van de Phorusrhacidae-familie. Hoewel hij nog niet wist dat deze vogels niet konden vliegen, herkende hij wel dat het om gigantische roofvogels ging.

4. Een familieruzie over de fossielen

In 1890 stuurde Carlos Ameghino een brief aan zijn broer waarin hij zijn vermoedens uitte dat de gevonden onderkaak toebehoorde aan een gigantische vogel. Florentino was aanvankelijk sceptisch en bleef geloven dat het om een uitgestorven zoogdier ging. Pas later veranderde hij zijn mening, waarschijnlijk na de ontdekking van een complete schedel.

5. De ontdekking van de volledige schedel

schedel

De ontdekking van een complete schedel van de schrikvogel rond 1891 zorgde ervoor dat Florentino Ameghino zijn fout inzag. De schedel was groot, krachtig en duidelijk van een roofvogel, wat uiteindelijk leidde tot de juiste classificatie van de schrikvogel als een gigantische vleesetende vogel. Dit was een doorbraak in het begrijpen van deze bijzondere dieren.

6. Het begin van de “fossielenoorlog”

Rond dezelfde tijd ontstond een wetenschappelijke rivaliteit tussen Florentino Ameghino en Francisco Moreno, vergelijkbaar met de beroemde Bone Wars tussen Edward Cope en Othniel Marsh in Noord-Amerika. Beide kampen probeerden de eer op te strijken voor de ontdekking en beschrijving van deze uitgestorven vogelsoorten, wat leidde tot beschuldigingen van het vervalsen van publicatiedata en het betwisten van elkaars wetenschappelijke werk.

7. De taxonomische chaos

Net als bij de Bone Wars veroorzaakte de strijd tussen Ameghino en Moreno een chaos in de nomenclatuur van de schrikvogels. Veel soorten kregen dubbele namen, of waren gebaseerd op incomplete fossielen, wat voor verwarring zorgde. Pas decennia later, in 1967, wist de paleontoloog Pierce Brodkorb enige orde te scheppen in de wirwar van namen.

8. Sabelsnavels en hamerbekken

De schrikvogel is vooral bekend om zijn enorme, krachtige snavel, die wel 60 centimeter lang kon worden. Deze snavel had een haakvorm aan het uiteinde en werd gebruikt als een hamer om de prooi mee te slaan. De snavel was zo krachtig dat één klap voldoende kon zijn om een schedel te verbrijzelen of een dier te doden.

9. Een loopvogel zonder vleugels

Net als moderne loopvogels, zoals de struisvogel, kon de schrikvogel niet vliegen. In plaats daarvan gebruikte hij zijn sterke poten om op hoge snelheid achter zijn prooi aan te rennen. Met snelheden tot wel 50 km/u was hij in staat om zijn prooi snel in te halen, vooral op open vlaktes waar hij zijn snelheid kon benutten.

10. Hij jaagde op grote prooien

De schrikvogel jaagde op grote herbivoren zoals kleine paarden en grondluiaards. Met zijn krachtige snavel en scherpe klauwen was hij in staat om prooien te doden die veel groter waren dan hijzelf. Zijn snelheid, kracht en meedogenloze jachttechnieken maakten hem tot een van de gevaarlijkste roofdieren van zijn tijd.

11. Leefde in het Paleogeen tot Pleistoceen

De schrikvogels leefden van het Paleogeen (ongeveer 60 miljoen jaar geleden) tot het Pleistoceen (ongeveer 2 miljoen jaar geleden). Dit betekent dat ze miljoenen jaren succesvol waren als de dominante roofdieren van Zuid-Amerika, totdat klimaatverandering en nieuwe roofdieren, zoals grote zoogdieren, hun ondergang inluidden.

12. Ze domineerden Zuid-Amerika

Tijdens hun hoogtijdagen waren schrikvogels de toproofdieren van Zuid-Amerika. Ze hadden geen concurrentie van grote zoogdieren zoals wolven of leeuwen, waardoor ze ongehinderd konden jagen. Hun indrukwekkende grootte en snelheid gaven hen een bijna onbetwiste heerschappij over de vlaktes en bossen.

13. Ze stierven uit door nieuwe roofdieren

De schrikvogel stierf uit rond de tijd dat de landengte van Panama ontstond, wat Zuid- en Noord-Amerika met elkaar verbond. Hierdoor kwamen nieuwe roofdieren, zoals katachtigen en wolven, Zuid-Amerika binnen, wat waarschijnlijk leidde tot de ondergang van de schrikvogel als dominante roofdier.

14. Fossielen zijn zeldzaam, maar verspreid over Zuid-Amerika

De fossielen van schrikvogels zijn zeldzaam, maar zijn gevonden op verschillende locaties in Zuid-Amerika. De meeste vondsten komen uit Argentinië en Uruguay, maar ook in andere delen van het continent zijn fossielen gevonden, wat aangeeft dat deze vogels een breed verspreidingsgebied hadden.

15. Een verwarrende naamstrijd

De naam van de schrikvogel is niet zonder controverse. De oorspronkelijke geslachtsnaam Phorusrhacos werd door Ameghino “gecorrigeerd” naar Phororhacos, maar later werd besloten dat de oorspronkelijke naam prioriteit had. Dit leidde tot een hele discussie in de wetenschappelijke gemeenschap, en pas in 1992 werd de naam officieel vastgelegd als Phorusrhacidae.

Over

Op dierenfun.com schrijven we weetjes lijstjes over de leukste en meest bijzondere dieren die op aarde rondlopen. 

Dierenfun.com is onderdeel van: MV Affiliate Marketing / groei.media/ kvk: 30256107

© 2024 groei.media