De mens heeft een flinke vinger in de pap in het dieren- en plantenrijk. Doormiddel van selectie heeft de mensen planten en dieren aangepast naar zijn eigen wensen. In het dierenrijk hebben we zo huisdieren gecreëerd om mee te knuffelen, vee om op te eten, en zelfs insecten zijn de dans niet ontsprongen. Een aantal voorbeelden van gedomesticeerde dieren en hun voorouders op een rij.
Gedomesticeerd hond en de grijze wolf
De grijze wolf is het eerste dier dat is gedomesticeerd. Dit gebeurde mogelijk al 32.000 jaar geleden. Hierin zie je direct de enorme kracht van kunstmatige selectie, zowel de chihuahua als de Deense dog stammen af van dezelfde voorouders. En zelfs de hondenrassen die nu qua uiterlijk nog veel op wolven lijken, zoals de Saarloos, verschillen als dag en nacht met de wolf, probeer maar is een hondentuig bij een wolf om te hangen! Meer informatie over alle verschillende honden lees je op dit honden blog.
Gedomesticeerd geit en de Bezoar
Er zijn meer dan 200 verschillende geitensoorten in de wereld. Van miniatuurgeitjes die populair zijn als huisdier tot kasjmirgeiten die worden gebruikt voor het meest luxe wol. Er worden zelfs geiten gefokt van meer dan 150 kilogram voor hun vlees en melk. Geiten doen qua ras verscheidenheid bijna niet onder voor hondenrassen, ze zijn er ook in alle kleuren van de regenboog. En al deze geiten stammen af van de Bezoar, ook wel bekend als de wilde geit. Deze koppige, bokkige dieren zijn misschien niet het eerste dier waar je aan denkt voor domesticatie, maar het gegeven dat deze dieren vegetatie op de moeilijkst begaanbare plekken kunnen omzetten in vlees, melk en wol was voor de kolonisten in de Vruchtbare Sikkel 11.000 jaar geleden genoeg reden om deze dieren tam te maken.
Gedomesticeerd schaap en de moeflon
Ook van schapen zijn er ondertussen meer dan 200 verschillende soorten op aarde. Veelal gehouden voor wol, maar ook schapenmelk, en het vlees van voornamelijk lammetjes is zeer populair. De voorouder van al deze schapenrassen is de moeflon. Ook deze domesticatie gebeurde in de Vruchtbare Sikkel, ongeveer 10.000 jaar geleden. De wilde dieren werden vanuit de hoge bergen gehaald en tam gemaakt. Eerst vooral voor vlees- en melkconsumptie, het gebruik van wol gebeurde pas een aantal duizend jaar later.
Gedomesticeerd varken en Wild zwijn
Ongeveer 9.000 jaar geleden is een groep mensen zo dapper geweest om wilde zwijnen te domesticeren. Dit gebeurde waarschijnlijk in het gebied dat we nu kennen als Turkije. Deze eerste varkens liepen gewoon over straat om alle rommel van de mensen op te eten. Ze mesten zichzelf vet om daarna door de mens opgegeten te worden.
Ondertussen zijn er meer dan 70 verschillende varkenssoorten op aarde. Van de schattige herkenbare roze biggen, tot gigantische, monsterlijke harige beesten. Maar vergis je niet, varkens behoren tot de meest intelligente dieren op aarde. En ze helpen ons mensen niet alleen aan heerlijk vlees, maar helpen ons tegenwoordig ook aan nieuwe organen.
Gedomesticeerd paard en wilde paarden
Wilde paarden (Equus ferus) zijn waarschijnlijk zo’n 6.000 jaar geleden gedomesticeerd in het gebied dat we nu kennen als Oekraïne. De eerste paarden werden zowel gebruikt voor transport als voor hun vlees en melk. Wereldwijd zijn er ondertussen meer dan 200 verschillende paardensoorten (en nog vele honderden soorten die niet door de rasverenigingen worden erkend). Ook hier zijn de verschillen weer groot, van miniatuurpaardjes tot de gigantische trekpaarden uit België en Nederland.
Gedomesticeerd kat en de Afrikaanse wilde kat
Wanneer de domesticatie van de Afrikaanse wilde kat precies heeft plaatsgevonden is niet helemaal duidelijk. Mogelijk al 9.500 jaar geleden op Cyprus. Er zijn in ieder geval kattenbotten gevonden van meer dan 5.000 jaar oud in China. En wat we zeker weten is dat er katten waren die lijken op onze huidige huiskatten in het oude Egypte van 4.000 jaar geleden. De internationale kattenvereniging erkent 50 kattenrassen, maar wereldwijd zijn er veel meer verschillende huiskatten. Ondanks de gigantische verschillen tussen de verschillende rassen stammen ze allemaal af van de Afrikaanse wilde kat. Er zijn tegenwoordig wel een aantal rassen, zoals de Bengaal en de Sphynx die weer gekruist zijn met wilde katten om het wilde temperament terug in het ras te fokken.
Gedomesticeerde rund en de Oeros
Er zijn op aarde meer dan 800 koeienrassen! Ze behoren overigens wel allemaal tot de Taurus of de Indicus (of een hybride van beide). Ze stammen allemaal af van de ondertussen uitgestorven oeros. Zoals geldt voor de meeste dieren in deze lijst is de koe waarschijnlijk meerdere keren gedomesticeerd (wereldwijd communiceren ging in die tijd nog niet). De eerste koeien werden waarschijnlijk 10.500 jaar geleden gedomesticeerd in het huidige Iran.
Gedomesticeerde Zijdevlinder
Niet alleen zoogdieren zijn door de mens gedomesticeerd, ook insecten hebben aan onze selecties moeten geloven. Denk aan honingbijen, maar ook aan zijdevlinders is niks meer puur natuur. Oorspronkelijk waren dit nachtactieve vlinders, maar door selectie zijn ze nu aangepast aan het dag- en nachtritme van de kwekerijen waarin de dieren opgroeien. Ook kunnen deze vlinders niet meer in de natuur overleven, ze zijn voor hun voeding volledig afhankelijk van de mens en kunnen niet eens meer vliegen.