Zeesterren lijken misschien eenvoudige zeedieren, maar ze behoren tot de meest buitengewone wezens in de oceaan. Van hun regeneratievermogen tot hun manier van eten, deze dieren zitten vol verrassingen. Hier zijn 15 weetjes over de zeester die je waarschijnlijk nog niet kende!
1. Zeesterren zijn geen vissen
Hoewel ze de naam ‘zeester’ dragen, zijn ze geen vissen. Ze behoren tot de stekelhuidigen (Echinodermata), een groep die ook zee-egels en zeelelies omvat. Anders dan vissen hebben ze geen kieuwen, schubben of een skelet van botten.
2. Ze kunnen ledematen opnieuw laten aangroeien
Een van de meest verbazingwekkende eigenschappen van een zeester is zijn regeneratievermogen. Als een roofdier een arm afbijt, kan de zeester deze gewoon weer laten aangroeien. Sommige soorten kunnen zelfs een hele nieuwe zeester vormen uit slechts één afgebroken arm!
3. Ze hebben geen hersenen
Een zeester heeft geen centraal brein zoals mensen of zoogdieren. In plaats daarvan heeft hij een eenvoudig zenuwstelsel dat zich verspreidt door zijn lichaam en armen. Ondanks het ontbreken van een brein kunnen zeesterren complexe taken uitvoeren, zoals jagen en navigeren.
4. Ze hebben ook geen bloed
In plaats van bloed gebruiken zeesterren een systeem dat gevuld is met zeewater om voedingsstoffen en zuurstof door hun lichaam te transporteren. Dit water-vatenstelsel stelt hen in staat om hun armen te bewegen en zelfs voedsel naar hun maag te pompen.
5. Ze eten met hun maag buiten hun lichaam
Zeesterren hebben een zeer unieke manier van eten. Ze stulpen hun maag naar buiten door hun mond (die aan de onderkant van hun lichaam zit), verteren het voedsel buiten hun lichaam, en trekken hun maag vervolgens weer naar binnen. Dit stelt hen in staat om schelpdieren open te krijgen en op te eten.
6. De meeste soorten hebben vijf armen, maar niet allemaal
Hoewel de meeste mensen denken dat alle zeesterren vijf armen hebben, bestaan er soorten met meer dan 40 armen! De zonnebloemzeester (Pycnopodia helianthoides) heeft er bijvoorbeeld tussen de 16 en 24.
7. Ze bewegen met honderden kleine zuignappen
Aan de onderkant van hun armen hebben zeesterren honderden kleine buisvoetjes met zuignappen. Deze helpen hen niet alleen om zich over de zeebodem voort te bewegen, maar ook om hun prooien stevig vast te grijpen.
8. Ze kunnen water ‘proeven’ en ‘ruiken’
Zeesterren hebben geen ogen zoals wij, maar ze kunnen hun omgeving waarnemen via chemische receptoren in hun huid. Hiermee kunnen ze ‘ruiken’ waar voedsel is en of er gevaar dreigt.
9. Maar ze hebben wél ogen!
Aan het uiteinde van elke arm zit een primitief oog dat licht en donker kan detecteren. Hierdoor kunnen zeesterren vormen onderscheiden en hun weg vinden over de zeebodem.
10. Ze kunnen zichzelf omdraaien als ze op hun rug liggen
Omdat hun mond aan de onderkant zit, is het belangrijk dat een zeester niet op zijn rug blijft liggen. Gelukkig kunnen ze zichzelf met hun sterke armen en zuignappen binnen enkele minuten omdraaien.
11. Sommige soorten kunnen giftig zijn
Hoewel de meeste zeesterren ongevaarlijk zijn voor mensen, zijn sommige soorten, zoals de doornenkroonzeester (Acanthaster planci), giftig en kunnen ze nare steken veroorzaken.
12. Zeesterren kunnen extreem oud worden
Sommige soorten zeesterren hebben een levensverwachting van meer dan 30 jaar! Dit is uitzonderlijk lang voor een ongewerveld dier.
13. Ze kunnen klonen van zichzelf maken
Sommige zeesterren kunnen zich niet alleen voortplanten via eieren en sperma, maar ook door fragmentatie. Dit betekent dat een afgebroken arm kan uitgroeien tot een compleet nieuwe zeester.
15. Ze kunnen hun armen verliezen om te ontsnappen aan roofdieren
Wanneer een zeester wordt aangevallen, kan hij bewust een arm afwerpen om te ontsnappen. Deze arm blijft nog een tijdje bewegen om het roofdier af te leiden, terwijl de zeester wegkruipt.
16. Ze hebben een anus, maar gebruiken die bijna niet
Hoewel zeesterren een anus hebben aan de bovenkant van hun lichaam, wordt die verrassend weinig gebruikt. De meeste soorten verteren hun voedsel volledig en scheiden afvalstoffen uit via hun mond, die zich aan de onderkant bevindt. Dit maakt hun spijsverteringssysteem behoorlijk efficiënt én uniek in het dierenrijk!
17. De grote roze zeester is heel groot!
De grote roze zeester (Pisaster brevispinus) is een van de weinige zeesterren die zich kan verplaatsen over modderige en zanderige bodems, terwijl de meeste zeesterren vooral op rotsachtige ondergronden leven. Dit is mogelijk dankzij zijn extra lange en stevige buisvoetjes, waarmee hij zich zelfs op zachte ondergronden goed kan voortbewegen zonder weg te zakken.
Zeesterren zijn veel meer dan simpele zeedieren. Met hun bizarre manier van eten, hun vermogen om lichaamsdelen te regenereren en hun belangrijke rol in het ecosysteem blijven ze een van de meest intrigerende bewoners van de oceaan. De volgende keer dat je er een ziet, weet je dat je kijkt naar een waar wonder van de natuur! 🌊⭐
