De naakte molrat (Heterocephalus glaber) is een bijzonder diertje, en niet alleen om zijn vreemde uiterlijk. Ja, dit knaagdier staat altijd hoog in de lijstjes van lelijkste dier, maar vergis je niet er zijn hele andere redenen waarom de naakte molrat bijzonder is, en populair bij wetenschappers.
1. We beginnen met de naam, de naakte molrat is geen mol en ook geen rat. Ze zijn verwant aan stekelvarkens en cavia’s
2. Het ‘naakt’ in de naam klopt wel, op een paar haren en voelsprieten na dan, die ze gebruiken om te navigeren door hun donkere ondergrondse tunnels.
3. Hoewel de naakte molrat een warmbloedig dier is, vertoont het alle eigenschappen van een koudbloedige. Het is dan ook het enige zoogdier wiens lichaamstemperatuur zich aanpast aan de externe temperatuur
4. Ze leven in de hoorn van Afrika, Somalië, Ethiopië, en Kenia. Ze worden ongeveer 20 centimeter lang.
John Trainor/flickr
5. Ze zijn de enige zoogdieren die eusociaal zijn. Dit is een sociale samenlevingsvorm die we kennen van insecten als mieren en wespen. Er is één koningin molrat, omringd door soldaten en werkers
6. De soldaten verdedigen de groep tegen roofdieren (vooral slangen) en tegen naakte molratten uit een andere groep. De groepen onderscheiden zich met een eigen geur
7. De werkers leven celibatair en zijn het grootste deel van hun leven aan het graven
8. De koningin wordt niet geboren als koningin. Ze is een gewoon vrouwtje dat zich een weg naar de top heeft gevochten
9. Een kolonie naakte mol ratten bestaat uit 20 tot 300 individuen. Hun ondergrondse territorium kan zo groot zijn als zes voetbalvelden.
Zack Weinberg/flickr
10. De grote snijtanden van de molrat kunnen los van elkaar bewegen, en kunnen zelfs samenwerken als een paar Chinese eetstokjes
11. Het zijn de knaagdieren die het langste leven, ze kunnen wel 30 jaar oud worden 12. Ze kunnen heel lang zonder zuurstof, tot wel 20 minuten. Ze gedragen zich bij een zuurstof tekort meer als een plant dan als een zoogdier. Ze doen dit door bij een zuurstof tekort het metabolisme systeem te veranderen. In plaats van glucose gebruiken de hersenscellen fructose (bron ) 13. En dan misschien wel het meest interessante weetje over de naakte molrat, kanker komt niet voor bij dit diertje. Wetenschappers hopen uit het dna van deze beestjes misschien wel de oplossing te vinden om een medicijn tegen kanker te ontwikklen
Samenvatting Dus waarom zijn naatke molratten zo bijzonder? Het is een zoogdier, maar gedraagt zich als een koudbloedig dier, als enige zoogdier zijn ze eusociaal, ze kunnen 20 minuten zonder zuurstof door zich als een plant te gedragen en ze kunnen ons misschien helpen bij een oplossing tegen kanker. Een beetje respect dus als je weer eens dit ‘lelijke diertje’ ziet!
