Een zeehond steelt het hart van menig natuurliefhebber. Vooral een jonge zeehond, gehuld in een dikke vacht, bezit een hoge aaibaarheidsfactor. In de jaren tachtig van de vorige eeuw stak er een storm van protest op tegen het wrede doodknuppelen van jonge zeehonden. Bij het grote publiek is het ongetwijfeld een geliefd beest. Vergis je echter niet: een zeehond is wel degelijk een roofdier, dat per dag ettelijke kilo’s vis vangt en verorbert. Hieronder een aantal interessante weetjes over de zeehond.
Met en zonder oorschelpen
De ‘gewone’ zeehond behoort tot de familie van de Phocidae. Aan de Nederlandse kust komen ook grijze zeehonden voor, die je herkent aan hun afgeplatte kop. Een zeehond heeft geen uitwendige oorschelpen. Dit in tegenstelling tot de verwante familie van de Otariidae, waartoe bijvoorbeeld de zeeleeuwen behoren. Allemaal behoren ze tot de grote orde van de Carnivora, de vleesetende zoogdieren. Onder ‘vlees’ moet je in dit geval ‘vis’ verstaan. Vis eten doet een zeehond inderdaad – tot wel 8 kilo platvis per dag.
Afkomstig van landdieren
Of de zeehond nu zwemt in zout, brak of zoet water, het maakt hem allemaal niets uit. Op zijn buik of op zijn rug zwemmen: hij heeft er geen moeite mee. Op het land is hij echter een stuk onhandiger. Toch zijn onderzoekers ervan overtuigd dat de verre voorouders van de zeehond op het land leefden.
Geen vissen, maar zoogdieren
Hoewel de zeehond even behendig in het water zwemt als een vis, behoort hij tot de zoogdieren. De jongen worden op het land geboren en hun moeder zoogt haar kroost gedurende drie weken. Een zeehond moet regelmatig boven water komen om te ademen. Moe van het zwemmen, rust hij lekker uit in de zon op een zandbank. Alleen een strandbar ontbreekt nog…
Vele maten en soorten
Er bestaan veel soorten zeehonden, zo’n 32 in totaal zelfs. De reus onder de zeehonden is de zeeolifant. Deze kolos behoort met zijn 4 meter lengte en gewicht van 2 ton tot de grootste zoogdieren op aarde. Het mannetje heeft zijn naam niet gestolen: zijn lange neus lijkt inderdaad op de slurf van een olifant.
We hebben hier een overzicht van alle 19 zeehonden soorten.
Over heel de wereld verspreid
Wat zijn woonplaats betreft, is een zeehond niet kieskeurig. Zijn leefgebied strekt zich uit van de poolgebieden tot de tropen. Je treft de ‘gewone’ zeehond aan van de kusten van Groenland tot Noord-Mexico en Noord-Spanje. Zolang hij maar vis vindt, voelt hij zich overal thuis.
Beschut tegen koude en warmte
De zeehond gebruikt een doeltreffende methode om zich zowel tegen tropische warmte als bittere koude te beschermen. Bij lage temperaturen stroomt er weinig bloed door zijn huid, zodat hij niet te veel lichaamswarmte kwijtspeelt. In een warme omgeving vloeit er veel meer bloed door zijn huidoppervlak om maximaal warmte af te geven. Kwestie van niet onderkoeld of oververhit te raken…
Gevoelige snorharen
Een zeehond ziet er schattig uit, onder meer door zijn onschuldige ogen en zijn lange snorharen. Die lange snorharen vervullen echter een speciale functie. Zij vangen trillingen op van vissen die in zijn buurt zwemmen. De snorharen helpen een handje mee om een hongerige zeehond zo snel mogelijk van voedsel te voorzien.
Lang onder water
Een zeehond is een zoogdier en moet regelmatig ademen. Toch kan het dier urenlang onder water blijven. Grote hoeveelheden hemoglobine in zijn bloed en myoglobine in zijn spieren zorgen voor een maximale voorraad aan zuurstof. Onder het motto ‘spaarzaam omgaan met brandstof’ verlaagt hij onder water bovendien drastisch zijn hartslag.
Natuurlijke vijanden
Zelf jaagt een zeehond op vissen, maar er zijn andere beesten die op hem jagen. Haaien en orka’s zijn natuurlijke vijanden van de zeehond. Maar ook een ijsbeer lust weleens een smakelijk brokje zeehond…
De mens als grootste vijand
Zoals dat bij meer dieren het geval is, is de mens helaas de grootste vijand van de zeehond. Vroeger werd er massaal op zeehonden gejaagd om hun pels en hun vlees. In Nederland is de jacht op zeehonden gelukkig al vele tientallen jaren verboden. De vervuiling van de zee blijft echter een grote bedreiging voor deze unieke en geliefde diersoort.