Bijen spelen een cruciale rol in ons ecosysteem en zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de bestuiving van de gewassen die wij eten. Ondanks hun kleine formaat hebben ze een enorme impact op onze voedselvoorziening en biodiversiteit. Hier zijn twaalf fascinerende weetjes over bijen.
1. Bijen zijn essentiële bestuivers
Bijen zijn verantwoordelijk voor de bestuiving van ongeveer 75% van alle bloeiende planten en gewassen wereldwijd. Zonder bijen zou de productie van veel van onze voedingsmiddelen, zoals groenten, fruit en noten, drastisch dalen. Dit maakt bijen onmisbaar voor zowel de natuur als de landbouw.
2. Een bijenvolk kan wel 60.000 bijen tellen
Een gemiddeld bijenvolk kan uit 20.000 tot 60.000 bijen bestaan, afhankelijk van het seizoen. Het volk is goed georganiseerd en bestaat uit drie hoofdtypes: de koningin, werkbijen en darren. De werkbijen, die allemaal vrouwtjes zijn, zijn verantwoordelijk voor het bouwen van de korf, het verzorgen van de larven en het verzamelen van voedsel.
3. De koningin bij kan tot 2.000 eitjes per dag leggen
De koningin bij is de enige vruchtbare vrouwelijke bij in het volk en haar belangrijkste taak is het leggen van eieren. In het hoogseizoen kan ze tot wel 2.000 eitjes per dag leggen, wat essentieel is voor het voortbestaan en de groei van de bijenkolonie.
4. Bijen maken honing voor de winter
Bijen verzamelen nectar van bloemen, die ze in hun korf omzetten in honing. Deze honing dient als voedselvoorraad voor de winter, wanneer bloemen schaars zijn en het moeilijker is om voedsel te vinden. Mensen oogsten deze honing vanwege de zoete smaak en de gezondheidsvoordelen.
5. Honingbijen communiceren door te dansen
Een van de meest fascinerende aspecten van bijen is hun vermogen om met elkaar te communiceren door middel van dans. Als een bij een rijke voedselbron heeft gevonden, voert ze een “waggle-dans” uit om andere bijen te laten zien waar het voedsel zich bevindt. De hoek en de duur van de dans geven informatie over de richting en de afstand tot de bloemen.
6. Bijen hebben vijf ogen
Bijen hebben vijf ogen: twee grote samengestelde ogen aan de zijkanten van hun kop en drie kleinere ogen bovenop hun hoofd. De samengestelde ogen helpen hen om kleur en beweging te detecteren, terwijl de drie kleine ogen vooral worden gebruikt om lichtintensiteit waar te nemen. Deze unieke ogen helpen bijen om efficiënt voedsel te vinden en roofdieren te ontwijken.
7. Bijen zijn van vitaal belang voor biodiversiteit
Door bloemen te bestuiven, spelen bijen een sleutelrol in het behouden van biodiversiteit. Ze zorgen ervoor dat planten zich kunnen voortplanten en verspreiden, wat weer bijdraagt aan de gezondheid van ecosystemen. Zonder bijen zouden veel planten uitsterven, wat een kettingreactie zou veroorzaken in de natuur.
8. Bijen kunnen kleuren zien die mensen niet kunnen zien
Bijen kunnen ultraviolet licht waarnemen, een kleurenspectrum dat voor mensen onzichtbaar is. Veel bloemen hebben speciale patronen in ultraviolet licht, die bijen naar de nectar leiden. Dit helpt bijen om efficiënter voedsel te verzamelen en bloemen om beter te worden bestoven.
9. Elke bij maakt slechts een theelepel honing in haar leven
Hoewel bijen in hun korte leven hard werken, produceert elke individuele bij slechts een theelepel honing. Het is dan ook opmerkelijk dat bijen zo’n kleine hoeveelheid honing produceren, gezien de enorme hoeveelheid die een bijenkolonie in totaal kan verzamelen.
10. Bijen kunnen reukgeuren van kilometers ver waarnemen
Bijen hebben een uitstekend reukvermogen en kunnen bloemen ruiken van wel enkele kilometers afstand. Dit helpt hen om voedselbronnen te lokaliseren en terug te keren naar hun korf na het verzamelen van nectar. Het reukvermogen van bijen wordt ook in wetenschappelijk onderzoek gebruikt om explosieven of ziekten op te sporen.
11. Bijen kunnen temperaturen regelen in hun korf
Bijen kunnen de temperatuur in hun korf regelen om de ideale omstandigheden te creëren voor hun larven. Als het te warm wordt, gaan de werkbijen water verdampen om de korf te koelen. Als het te koud wordt, gaan ze dicht bij elkaar zitten en hun spieren trillen om warmte te genereren. Dit zorgt ervoor dat de temperatuur stabiel blijft, zelfs bij extreme weersomstandigheden.
12. Bijensterfte vormt een grote bedreiging voor de wereldwijde voedselvoorziening
In de afgelopen decennia is er een wereldwijde daling in bijenpopulaties waargenomen, een fenomeen dat bijensterfte wordt genoemd. Dit is zorgwekkend omdat bijen essentieel zijn voor de bestuiving van veel gewassen. Factoren zoals pesticiden, verlies van leefgebied, en ziekten dragen bij aan de afname van bijenpopulaties. Veel wetenschappers en organisaties werken hard aan het vinden van oplossingen om de bijen te beschermen en hun belangrijke rol in de natuur te behouden.
