We hebben de neiging om parasieten als vervelende organismes te zien die ons alleen maar ziek maken. Maar vergis je niet, als je eens goed naar een parasiet kijkt, dan ontdek je dat deze beestjes op een ontzettend slimme manier weten te overleven. Sterker nog: er zijn bepaalde parasieten die briljante strategieën hebben gevonden om een smakelijk hapje te vinden. Welke parasieten dat zijn? Dat lees je in deze top 6 extreme parasieten.
De zombieschimmel
Een bepaalde schimmelsoort, genaamd Ophiocordyceps unilateralis, weet het leven van insecten erg zuur te maken. Deze schimmel komt vooral veel voor bij mieren. Er hoeft maar een minuscuul beetje schimmel in het lichaam van een mier te komen, waarna de schimmel blijft groeien en vermenigvuldigen.
Maar wat echt bijzonder is dat het gedrag van de mier uiteindelijk volledig wordt gestuurd door de parasiet. Ze maken als het ware zombies van mieren. Ze sturen de mier richting de grond met een temperatuur en luchtvochtigheid die geschikt is voor de groei van de parasiet. Hier vinden ze een blaadje waarin ze extreem hard gaan kauwen. Dat komt doordat de schimmel de kaakspieren van de mier laat samentrekken. De mier klemt zich zo hard vast aan het blaadje, dat hij niet meer los kan komen. Zo heeft de schimmel vrij spel om de mier helemaal op te peuzelen, waardoor het insect langzaam sterft. Vervolgens komt de schimmel weer via het hoofd van de mier naar buiten, waarna de parasiet op zoek kan naar een volgend slachtoffer.
De worm die insecten laat verdrinken
Wanneer je aan parasieten denkt, denk je waarschijnlijk aan de wormen die ook in ons lichaam terecht kunnen komen. Er zijn talloze wormen die als parasieten leven, maar er zijn slechts een paar wormen die het gedrag van hun slachtoffers aan kunnen passen.
De Paragordius tricuspidatus en de Spinochordodes tellinii zijn twee soorten die allebei in het water leven. Ze kunnen maar liefst tien centimeter lang worden, maar hun eitjes zijn extreem klein en nauwelijks zichtbaar. Het zijn deze eitjes die het lichaam van krekels en sprinkhanen binnendringen. Hier kan de worm ongestoord groeien en aansterken, waarna hij het zenuwstelsel van de krekel aantast. Hierdoor springt de krekel in het water, waardoor de worm weer uit het lichaam kan kruipen en zich verder voort kan planten. De krekels en sprinkhanen sterven meestal door verdrinking.
De worm die vogelvoer maakt
Ook Leucochloridium paradoxum is een worm die als parasiet leeft. Hij leeft het beste in vogels, die de eitjes van de worm vervolgens weer uitpoepen.
Maar hoe zorgt de worm ervoor dat hij in het lichaam van de vogel terechtkomt?
Daar heeft hij een slimme truc voor, namelijk het overnemen van een slakkenlichaam. De eitjes van de worm worden gegeten door slakken. Zodra deze eitjes uitkomen, nemen ze het lichaam van de slak over.
Sterker nog: ze veranderen het uiterlijk van de tentakels van de slak. Deze worden dikker en veranderen van kleur, waardoor ze op smakelijke rupsen lijken. Hierdoor worden vogels verleid om de slak op te eten. De ogen van de slak worden bovendien aangetast, waardoor het dier niet goed kan zien en zich dus ook niet kan verstoppen.
De schimmel die vliegen in kanonnen verandert
Simpele huisvliegen zijn soms ook het slachtoffer van een parasiet. Zo is er een schimmel genaamd Entomophthora muscae. Ook deze dringt het lichaam van de vlieg binnen en begint langzaam maar zeker het lijf op te eten.
Ondertussen tast de schimmel het denkvermogen van de vlieg aan. Hierdoor wordt de vlieg aangespoord om op een hoge plek te landen, waar het insect uiteindelijk dood zal gaan.
Is de vlieg eenmaal dood? Dan is het tijd voor de schimmel om zich te verspreiden. Dat doet deze parasiet door alle kleine schimmeldeeltjes op grote kracht uit de vlieg te laten schieten. Deze deeltjes worden met 10 meter per seconde afgevuurd, wat de vlieg eigenlijk in een piepklein kanon verandert. Door de hoge positie waarin ze de vlieg hebben gedwongen wordt de schimmel extreem goed verspreid op zoek naar nieuwe slachtoffers.
De parasiet die in parasieten leeft
Terwijl de meeste parasieten in andere planten of dieren leven, zijn er ook parasieten die graag gebruikmaken van soortgenoten. Zo is er de piepkleine wesp Euderus set die in 2017 ontdekt werd.
Deze wespensoort maakt dankbaar gebruik van een andere wesp die de Bassettia pallida genoemd wordt. Wanneer de Bassettia pallida een eikenboom vindt, injecteert de wesp haar eitjes in de boom. Hierdoor ontstaat er een gal, waar de larven van de wesp uit kruipen wanneer ze volgroeid zijn.
Maar dat wordt lastig wanneer de Euderus set langskomt. Deze parasiet legt zijn eitjes namelijk in dezelfde gal. Hierdoor wordt het gedrag van de andere larven aangetast, waardoor ze te kleine gaatjes maken om naar buiten te kruipen. Ze komen dus vast te zitten en gaan daardoor dood. Vervolgens hebben de eitjes van de Euderus set een lekker maaltje om van te genieten.
De parasiet die een plant helpt overleven
Parasieten zijn niet alleen maar slecht nieuws. Er zijn namelijk plantsoorten die juist blij worden van een parasiet. Zo is er de grove den. Deze boomsoort wordt vaak bewoond door de Diprion pini. Dit is een wespensoort die zijn eitjes legt in de naalden van de boom. Hierdoor raakt de den beschadigd, wat hij het liefste wil voorkomen. Daarom heeft de grove den een slim trucje achter de hand. De boom maakt namelijk een speciaal stofje aan dat een andere parasiet aantrekt: de Chrysonotomyia ruforum. Deze parasiet leeft het liefste in de eitjes van de Diprion pini en beschadigt ze. De boom lokt dus een andere parasiet om zijn natuurlijke vijand te bestrijden.