Wat maakt een vogel tot een vogel? Dat hij kan vliegen natuurlijk, maar ook zijn snavel. En het een heeft met het ander te maken. Omdat de meeste vogels een groot deel van de tijd in de lucht verblijven, moeten ze zo licht mogelijk zijn. Een bek vol tanden blijkt dan toch relatief zwaar te zijn en daarvoor in de plaats is de snavel gekomen. Snavels zijn er in allerlei vormen en maten, afhankelijk van wat de vogel eet. Dit zijn vijftien wel hele vreemde snuiters.
Papegaaiduiker
Papegaaiduikers kom je alleen tegen op het noordelijk halfrond. Het verenpak is zwart met wit en in de winter kleurt het gezicht en een gedeelte van de snavel donkergrijs. In het broedseizoen wanneer de kleuren op z’n felst zijn, is de snavel van de papegaaiduiker een plaatje om te zien: gele lijnen met rood en blauwgrijs.
Amerikaanse wulp
Het opvallendste uiterlijke kenmerk van de Amerikaanse wulp is zijn lange, iets omlaag gebogen snavel. De snavel wordt tussen de 11 en 22 centimeter lang. Vrouwtjesdieren hebben een grotere snavel dan de mannetjeswulpen. De Amerikaanse wulp leeft aan de kusten van Noord-Amerika, waar hij met zijn lange snavel allerlei lekkers uit het slik haalt.
Amerikaanse schaarbek
De Amerikaanse schaarbek, ook wel zwarte schaarbek genoemd, is een lid uit de meeuwenfamilie. De onderste helft van zijn snavel is een heel stuk langer dan de bovenste. Handig, want deze soort duikt niet naar vis, maar scheert met open snavel over het water, waarbij de punt van de onderste snavelhelft als een soort schaar het water doorklieft. Wanneer de schaarbek op een visje stuit, wordt de snavel snel gesloten. De snavel is grotendeels zwart gekleurd, met een brede, oranje band bij de kop.
Witte Pelikaan
De witte pelikaan heeft een enorme snavel van 26 tot 39 centimeter groot. De bovenkant is plat en aan de onderkant heeft de witte pelikaan een keelzak hangen. Al zwemmend zoekt hij zijn kostje bij elkaar. In het broedseizoen wordt de snavel oranje en krijgen de mannetjes een hoornen knobbel er bovenop. Deze valt er weer af nadat de eieren zijn gelegd.
Rode lepelaar
Het lepelvormige uiteinde van de snavel van de rode lepelaar is heel gevoelig. Hiermee lepelt deze vogel insecten en visjes uit het water. De kuikens komen met een rechte snavel uit het ei en pas na circa zestien dagen heeft de snavel de kenmerkende lepelvorm.
Schoenbekooievaar
De schoenbekooievaar is een grote vogel (110-140 centimeter) die leeft in Ethiopië, Zambia en Oeganda. Hier verblijft hij het liefst in zijn eentje in moerassen en andere natte gebieden. Het lijkt alsof de schoenbekooievaar het grootste gedeelte van de dag een beetje in het water staat te suffen, maar eigenlijk is hij geconcentreerd aan het jagen. Zijn grote bek is het laatste dat veel vissen, amfibieën en kleine zoogdieren zien, voordat hij ze met zijn snavel aan stukken scheurt.
Flamingo
De buitenkant van de snavel van de flamingo is misschien opvallend door de haakvorm en de zachtroze kleur met zwarte punt, maar de binnenkant is pas echt bijzonder. Er zit namelijk een apart mechanisme in om voedsel uit water te filteren.
Zwavelborsttoekan
De snavel van deze toekan is zo’n 12 tot 15 centimeter lang, wat ongeveer een derde van zijn volledige grootte is. De kleurrijke snavel (geel, oranje en een paarsrode punt) is gelukkig niet zwaar, want deze bestaat uit keratine en is hol.
Dubbelhoornige neushoornvogel
De dubbelhoornige neushoornvogel is groot (ongeveer 150 centimeter) en daar past natuurlijk geen klein snaveltje bij. Op de gele snavel zit een ‘helm’. De dubbelhoornige neushoornvogel leeft voornamelijk op een dieet van wilde vruchten, maar wil ook wel eens zoogdiertjes, insecten, slangen of hagedissen eten.
Gewone neushoornvogel
De gewone neushoornvogel behoort tot dezelfde familie als de dubbelhoornige, maar hij is iets kleiner. Jonge vogels hebben nog niet de opvallende hoorn die volwassen exemplaren wel hebben. De grote snavel van de gewone neushoornvogel is krom en wit, met een geel en rode, beetje omhoog krommende hoorn erop.
Zwaardkolibrie
De snavel van de kleine zwaardkolibrie is bijna net zo lang als zijn lijfje. Van het puntje van zijn staart tot aan het puntje van zijn snavel meet hij tussen de 17 en 25 centimeter. Praktisch is zo’n relatief lange snavel niet. De zwaardkolibrie kan zich er bijvoorbeeld niet mee wassen en als hij op een tak zit moet hij constant zijn snavel omhoog houden, omdat het gewicht anders teveel is voor zijn nek. De snavel is dan wel weer uitermate geschikt om in de diepe bloemkelken te komen.
Halsbandarassari
De kleurrijke halsbandarassari komt voor van Venezuela tot Mexico en doet wel wat aan een kleine toekan denken. Niet zo gek, want de halsbandarassari behoort tot dezelfde familie. Met hun grote snavels pikken ze vruchten uit bomen, die ze vervolgens in hun keel mikken om in een keer door te slikken. De snavel is zwart met geel en soms een vleugje rood. Omdat hun snavel niet geschikt is voor het uithakken van een hol in een boomstam, maken halsbandassari’s gebruik van verlaten spechtennesten.
Australische kluut
De Australische kluut heeft een behoorlijk lange snavel met een opgewipt puntje. Hiermee zeeft de kluut door ondiep water, om allerlei lekkernijen als kleine kreeftjes en garnaaltjes op te vissen. De gewone kluut heeft een geheel zwart met wit verendek, terwijl de Australische kluut een bruine kop heeft.
Kruisbek
Ook deze vogel dankt zijn naam aan de opvallende vorm van zijn snavel. De bovenste en onderste snavelpunt kruisen elkaar namelijk. Dit is handig, want deze vinkachtige eet voornamelijk zaden van naaldbomen en dankzij de gekruiste snavel krijgt hij ook de onrijpe exemplaren uit de kegels.
Specht
Er zijn verschillende soorten spechten, maar wat deze soorten gemeen hebben is het met hun snavel ‘hameren’ op hout. Dit doen ze om hun territorium veilig te stellen. Een andere vogel zou er een hersenschudding door oplopen, maar zo niet de specht, want hij heeft een soort inwendige schokdempers. Met hun snavel hakken spechten ook een nestplek uit in zachte boomsoorten.