Het zal je niet verbazen dat de grote flamingo de grootste flamingosoort is en de kleine flamingo de kleinste. Maar wist je dat flamingo’s (Phoenicopteridae) een interessante overeenkomst hebben met duiven, of wat nu eigenlijk de reden is dat je deze vogels vaak op één poot ziet staan? Je leest het allemaal in de door ons verzamelde weetjes over de flamingo!
Zes verschillende soorten
De flamingofamilie bestaat uit zes soorten: de gewone flamingo, de rode flamingo, de Chileense flamingo, de kleine flamingo, de James’ flamingo en de Andesflamingo. De familieleden zijn onder andere uit elkaar te houden door verschil in grootte, de verschillende tinten roze in het verendek en de kleur van de snavel en poten. En natuurlijk is ook het leefgebied een handige hint om te ontdekken met welke flamingosoort je te maken hebt. Twee van de vier soorten leven in Afrika, Azië en op een paar plekken in Europa, namelijk de gewone en de kleine flamingo. De andere vier soorten komen voor in Amerika, onder andere op de Caribische eilanden.
Flamingo’s hebben meer gemeen met de fuut dan met de ooievaar
Lange tijd werden flamingo’s onder de ooievaarachtigen geschaard, totdat uit DNA-onderzoek bleek dat er geen enkele overeenkomst tussen deze twee soorten waadvogels te bespeuren was. Daarom vallen de flamingo’s nu onder een eigen orde: Phoenicopteriformes. Uit hun DNA bleek wel dat flamingo’s vrij nauw verwant zijn aan de fuut en ook wel wat dingen gemeen hebben met de duif.
Flamingo’s staan niet voor hun lol op één poot
Over de reden waarom flamingo’s op één poot in het water staan, doen meerdere verhalen de ronde. Sommigen zeggen bijvoorbeeld dat het is om hun temperatuur te reguleren. Door een poot in het water te houden, koelen flamingo’s precies voldoende af. Twee poten in het water, en de flamingo staat te bibberen in zijn verenpak. Een andere uitleg is dat de flamingo op één poot staat, zodat hij zijn andere poot kan gebruiken om uit de modder te geraken, mocht hij hierin wegzakken. Op zich verhinderen hun vier tenen met daartussen zwemvliezen dit al aardig, maar better safe than sorry! Het kost de flamingo trouwens geen enkele moeite om op één been te staan en zo staat deze vogel zelfs stabieler dan op twee poten.
Een vernuftige snavel
De opvallende snavel van de flamingo is een waar kunstwerkje, die zelfs ingenieurs inspiratie heeft gegeven bij het ontwerpen van turbines. Door de houding die de flamingo aanneemt tijdens het eten, raakt de bovenste snavelhelft als eerste het water. Eenmaal in het water, fungeert de tong als een soort pomp, waarmee het water de snavel in wordt gezogen. De snavel filtert vervolgens met behulp van lamellen het water en haalt hier alle smakelijke hapjes uit, zoals kleine geleedpotigen en algen.
Flamingo is roze dankzij voedsel
Zijn prachtige roze kleur dankt de flamingo aan het voedsel dat hij eet. De algjes en andere kleine beestjes die hij verorbert bevatten namelijk carotenoïden, kleurstofjes van Moeder Natuur. In gevangenschap wilden de flamingo’s nog weleens een beetje bleekjes van kleur worden. Een reden voor bijvoorbeeld dierentuinen om meer carotenoïden aan hun dieet toe te voegen. De vogels met de felste kleuren zijn in de ogen van de andere flamingo’s het gezondst en vinden vaak als eerste een partner. Overigens mogen de mooist gekleurde dieren graag een potje knokken om het lekkerste hapje. Ze moeten natuurlijk wel dat kleurtje op peil houden!
Paringsdans
Na een sierlijke paringsdans, waarin hun lange nekken een hoofdrol vertolken, volgt een ware evenwichtsoefening. Het mannetje moet op de rug van het vrouwtje landen, maar zo makkelijk gaat dat niet, als je niets hebt om je aan vast te houden… Maar als je dan eenmaal zo’n knappe flamingo aan de haak hebt geslagen, dan laat je hem of haar natuurlijk niet meer gaan! Flamingo’s zijn monogaam en blijven minstens een aantal (broed)seizoenen bij elkaar.
Eén ei is wel een ei
Over het algemeen leggen flamingo’s maar één ei dat ongeveer 100 gram weegt. Dat gebeurt in een nest gemaakt van modder. Na 28 tot 30 dagen kruipt hier een kuiken uit dat nog niet de kenmerkende roze kleur heeft, maar eerder wit tot grijs is. Papa en mama beschermen hun kroost zeer goed en het is beter om uit de buurt te blijven bij de jonge ouders.
Samen zorgen voor de kleintjes: melk en crèches
Flamingokuikens krijgen, net als duivenkuikens, zogenaamde kropmelk. Zowel mannetjes als vrouwtjes maken dit voedingsrijke, roodkleurige goedje aan in hun krop. Hier stoppen ze ook wat carotenoïde in, waardoor ouders met een jong lichter van kleur worden. Flamingo’s leven samen in grote groepen (kolonies) en de volwassenen die zelf geen kuikens hebben, nemen maar al te graag de zorg eventjes over. Bij flamingo’s spreek je daarom ook wel over een crèche, een plek waar de kuikens in de gaten gehouden worden door volwassen vogels.
De mens is zijn grootste vijand
Flamingo’s houden van afgelegen gebieden waar ze niet veel vijanden te duchten hebben. Andere diersoorten hebben ook niets te zoeken bij de zoutmeren waar veel flamingo’s bivakkeren. De mens staat daarom op nummer 1 van het lijstje van vijanden van de flamingo. De Romeinen aten hun tongetjes als delicatesse en tegenwoordig bedreigen onder andere toerisme en zoutwinning hun leefgebied. Toch is er (op dit moment) geen reden tot paniek, want alle flamingosoorten zijn nog steeds goed vertegenwoordigd.
Flamingo’s kunnen best oud worden!
In het wild worden flamingo’s tussen de 20 en 30 jaar oud, maar in gevangenschap kunnen ze een zeer hoge leeftijd bereiken. In 2014 overleed de oudste, bekende flamingo, genaamd Greater, in de dierentuin van Adelaide (Australië) op een leeftijd van maar liefst 83 jaar! Toen Greater stierf liet hij zijn maatje Chile achter, die in 2018 overleed terwijl ze ergens in de 60 was.