De atalanta (Vanessa atalanta) is een van de meest opvallende vlinders in Europa. Met zijn contrasterende zwarte, oranje en witte vleugels is hij een echte blikvanger. Maar deze vlinder heeft meer in huis dan alleen een mooi uiterlijk! Hier zijn 11 verrassende weetjes over de atalanta.
1. De atalanta is een trekvlinder
Hoewel veel mensen denken dat vlinders altijd lokaal blijven, is de atalanta een echte reiziger. Deze vlinder legt elk jaar duizenden kilometers af tussen Zuid-Europa en Noord-Europa, vergelijkbaar met de monarchvlinder in Amerika.
2. Hij is één van de laatste vlinders van het jaar
In tegenstelling tot veel andere vlindersoorten kun je de atalanta nog laat in het jaar zien vliegen, soms zelfs tot in november of december. Dit komt doordat hij als een van de weinige vlinders actief blijft bij lagere temperaturen.
3. Hij houdt van rottend fruit
Atalanta’s voeden zich niet alleen met nectar, maar hebben ook een bijzondere voorkeur voor rottend fruit. Ze worden vaak aangetroffen op gevallen appels, pruimen en peren, waar ze de gistende sappen opzuigen.
4. Hij heeft een verborgen camouflagekant
De bovenkant van de vleugels van de atalanta is felgekleurd, maar de onderkant is donkerbruin en gespikkeld. Als hij zijn vleugels sluit, gaat hij bijna volledig op in de omgeving, wat hem beschermt tegen roofdieren.
5. De rupsen leven op brandnetels
Net als veel andere vlindersoorten leggen atalanta’s hun eieren op brandnetels. De rupsen spinnen van deze bladeren kleine ‘tentjes’ waarin ze zich verschuilen en veilig kunnen opgroeien.
6. Hij heeft een levenscyclus van slechts een paar weken
Van ei tot rups, pop en uiteindelijk vlinder: het hele proces duurt meestal 4 tot 6 weken. Hierdoor kunnen atalanta’s meerdere generaties per jaar voortbrengen, afhankelijk van het klimaat.
7. Hij kan extreme hoogtes bereiken
Atalanta’s migreren op grote hoogten en zijn waargenomen op meer dan 1.500 meter hoogte in bergachtige gebieden. Dit helpt hen om sneller grote afstanden af te leggen en minder last te hebben van roofdieren.
8. Hij kan zich aanpassen aan koudere winters
Waar veel trekvlinders sterven in de kou, kunnen sommige atalanta’s in gematigde gebieden zoals Nederland en België overwinteren. Dit is een relatief nieuwe aanpassing, waarschijnlijk als gevolg van klimaatverandering.
9. Hij verdedigt zijn favoriete bloemen
Mannetjesatalanta’s zijn verrassend territoriaal en bewaken hun favoriete nectarbloemen. Als een andere vlinder in hun zone komt, jagen ze deze agressief weg om hun voedselaanvoer te beschermen.
11. Hij is wereldwijd te vinden
De atalanta is niet alleen in Europa te vinden, maar ook in Noord-Amerika, Azië en zelfs delen van Afrika. Dankzij zijn flexibele leefwijze en lange migraties kan hij zich aanpassen aan veel verschillende omgevingen.
De atalanta is niet zomaar een mooie vlinder, maar een sterke en veerkrachtige reiziger. Van zijn indrukwekkende migraties tot zijn aanpassingen aan de kou: deze vlinder blijft verrassen. Dus de volgende keer dat je er een ziet, weet je dat je kijkt naar een echte overlever! 🦋