Wist je dat sommige dieren licht kunnen geven in het donker, gewoon zonder elektriciteit? Dit wordt ook wel bioluminescentie genoemd en het komt in heel het dierenrijk voor. Het is niet alleen een interessant proces, maar het ziet er ook nog eens prachtig uit. In deze lijst ontdek je de top tien dieren die licht kunnen geven.
Vuurvliegjes
Dit zijn misschien wel de bekendste lichtgevende dieren ter wereld. Vuurvliegjes hebben hun naam natuurlijk te danken aan het licht dat ze creëren in het donker. Er zijn meer dan tweeduizend verschillende soorten vuurvliegjes, waarvan het grootste deel in tropische gebieden leeft. Toch kun je ze ook hier in de natuur tegenkomen. Het licht dat deze insecten creëren is altijd weer anders. Sommige vuurvliegen geven geel licht af, terwijl andere soorten groen of rood licht maken. Er zijn zelfs exemplaren die de felheid van het licht kunnen aanpassen.
Kwallen
De diepste dieptes van de oceaan lijken soms net op een sterrenhemel. Dat komt door de ontelbare lichtgevende kwallen die hier rondzwemmen. Niet alle kwallensoorten kunnen lichtgeven in het donker, maar een groot aantal kan dat wel. Dat doen ze niet alleen om er mooi uit te zien voor ons. Het licht dat ze uitstralen heeft namelijk een belangrijke functie. Prooien komen graag op het licht af, waarna de kwal een stuk makkelijker zijn volgende maaltijd kan vangen.
Zwelhaaien
De zwelhaai is een rustig dier dat vooral in de nacht actief wordt. Hij gaat dan op zoek naar slapende vissen, die hij tijdens een verrassingsaanval gemakkelijk kan overmeesteren. Hij heeft nog een ander trucje om dit makkelijker te jagen, namelijk zijn lichtgevende huid. De zwelhaai kan groen licht afgeven, maar alleen van de bovenkant van zijn lijf. Vissen die onder hem zwemmen, kunnen hem dankzij deze truc minder goed zien. Daarnaast denken wetenschappers dat de zwelhaai zijn kleurrijke licht gebruikt om met soortgenoten te communiceren.
Hinea brasiliana
De hinea brasiliana is een zeeslak die vooral in het water rondom Australië te vinden is. De dieren verstoppen zich in grote groepen wanneer het eb is, maar zodra het vloed is komen ze tevoorschijn om kleine algen op te eten. Ze kunnen natuurlijk ook lichtgeven in het donker. Dat doen ze voornamelijk wanneer ze zich bedreigd voelen. Ze kruipen dan in hun huisje, dat vervolgens een prachtige groene kleur krijgt. Overdag zien de slakken er ook mooi uit, want hun huisje heeft een glinsterende kleur die mooi schittert wanneer de zon schijnt.
Bacteriën
Veel dieren de lichtgeven in de het donker kunnen dit omdat ze bewoond worden door lichtgevende bacteriën. Er zijn talloze bacteriën op aarde die een bijzondere kleur afgeven. Ze zoeken een fijn huis uit, waar ze voldoende voedsel kunnen vinden om te overleven. Het dier waarin ze leven benut de bacteriën goed, want hun lichtgevende functie is belangrijk in het wild. Zo kunnen lichtgevende dieren vijanden afschrikken, prooien lokken of met elkaar communiceren door verschillende kleurpatronen te maken. Lichtgevende bacteriën zijn dus ontzettend belangrijk in het dierenrijk, vooral onderwater.
Zeesaffieren
De sapphirina wordt ook wel zeesaffier genoemd. Dat heeft natuurlijk alles te maken met het mooie blauwe licht dat ze afgeven. De beestjes horen bij de grotere groep eenoogkreeftjes, die allemaal in het water leven. Zeesaffieren zijn enorm klein en zouden normaal gesproken dus niet opvallen. Dankzij hun felle licht weten ze toch de show te stellen. De mannetjes al helemaal, want deze dieren kunnen hun lichaam laten flitsen en van kleur laten veranderen. Met behulp van deze lichtshow willen ze vrouwtjes lokken. Des te spectaculairder de lichtshow, des te groter de kans dat ze een geschikte match kunnen vinden.
Schorpioenen
Wanneer je een schorpioen tegenkomt in het wild, zal je hem in de meeste gevallen geen licht zien geven. Toch kunnen ze soms een prachtige gloed krijgen. De meeste schorpioenen krijgen deze gloed wanneer je ze in de buurt van een uv-lamp houdt. Dit gebeurt alleen wanneer de uv-straling precies de juiste golflengte heeft. Sommige schorpioenen kunnen ook een blauwgroene gloed krijgen onder maanlicht. Wetenschappers weten niet zeker waarom hun lichaam licht geeft. Het vermoeden is dat de schorpioen dankzij dit licht altijd en overal kan jagen, zelfs wanneer het een donkere nacht is.
Inktvissen
Wanneer je ooit aan de kust van Japan bent, is het de moeite waard om eens goed naar de zee te kijken wanneer het donker is. Vooral van maart tot en met mei heb je de kans om een bijzondere blauwe gloed te zien. Deze gloed ontstaat door ontelbaar veel inktvissen die in het water rondom Japan zwemmen. Was hun prachtige blauwe kleur nog niet speciaal genoeg? Geen zorgen, want deze dieren kunnen op een bijzondere manier communiceren. Ze maken de mooiste lichtpatronen met hun soortgenoten, waardoor er een bijzonder lichtspel ontstaat.
Zeevonk
Afgelopen zomer heb je misschien wel de prachtige video’s gezien van oplichtend ‘zeevonk’ aan de kust bij Katwijk:
De zeevonk (Noctiluca scintillans) is een relatief grote eencellige. Hij ziet eruit als een doorzichtig ballonnetje met een staart aan de achterkant. De zeevonk komt voor in zowel koele kustgebieden als baaien van subtropische gebieden
Afhankelijk van de klimatologische omstandigheden kan de bloei van zeevonk paars, rood of groen zijn. In het voorjaar en het begin van de zomer geeft de zeevonk bij beweging licht door bioluminescentie. Dit zorgt voor lichteffecten in de golven, in de voetsporen van strandwandelaars en rond mensen die zwemmen in de zee. Deze luminescente effecten kunnen ook in België en Nederland worden waargenomen, voornamelijk bij warm weer en in ondiep water.
Hengelvis
De hengelvis wordt ook wel diepzeehengelvis of lantaarnhengelvissen genoemd. Dit heeft alles te maken met zijn kenmerken. De vis leeft namelijk op grote dieptes tussen de 300 en 4.00 meter. Verder heeft de vis een opvallende lantaarn of hengel die licht geeft dankzij lichtgevende bacteriën. Deze trekt prooien aan. Als de prooi dichterbij komt laat de lantaarnhengelvis haar kaak openvallen, en zet ze de kieuwdeksels uit, waardoor ze het water dat zich voor haar bek bevindt, inclusief de prooi, naar binnen zuigt.
