Roofdieren voeden zich (voornamelijk) met vlees en/of dierlijk materiaal en vormen een orde van zoogdieren. De top 10 van grootste roofdieren die op het land leven, bepaald aan de hand van het gewicht, wordt uitsluitend bevolkt door beren en katachtigen. Andere groepen carnivoren die je op het land tegenkomt zijn hondachtigen en hyena’s, en marterachtigen, letterlijk een hele andere orde van grootte! Er zijn tegenwoordig ruim 270 soorten roofdieren beschreven, waarvan deze tien de grootste op het land levende zijn.
IJsbeer (Ursus maritimus)
IJsberen staan met een gewicht tussen de 150 (vrouwtjes) en 800 kilo (mannetjes) op nummer 1 in het lijstje met grootste, op het land levende roofdieren. Ze verorberen ook het meeste vlees van alle beersoorten en hun dagelijkse kostje bestaat vooral uit zeehonden. De ijsbeer komt alleen voor in en rond het noordpoolgebied, waar zijn enige natuurlijke vijand de mens is. En dan gaat het eens een keer niet om de jacht, want sinds 1973 is dit verboden (de traditionele jacht door poolvolkeren uitgezonderd). Klimaatverandering en door mensen in het leefmilieu van de ijsbeer gebrachte schadelijke stoffen hebben ervoor gezorgd dat deze beersoort als ‘kwetsbaar’ op de Rode Lijst van de IUCN staat.
Bruine beer (Ursus arctos)
‘Bruine beer’ is eigenlijk een verzamelnaam voor diverse ondersoorten, waaronder de grizzlybeer, de kodiakbeer en de Europese bruine beer. Wat deze ondersoorten gemeen hebben is dat ze stevig en groot zijn, erg groot. Het gemiddelde gewicht van een bruine beer is 360 kilo, maar er zijn uitschieters bekend van 750 kilo in het wild en zelfs 1050 kilo in gevangenschap. Toch leeft de bruine beer vooral op een dieet van wortels en knollen, al gaat een zalmpje of rund er op zijn tijd ook wel in.
Tijger (Panthera tigris)
In het wild kom je de grootste katachtige (gemiddeld 227 kilo en 2 tot 3,7 meter lang) alleen in Azië tegen. Jagen doet de tijger in zijn eentje en vooral middelgrote planteneters, bij voorkeur hoefdieren, zijn het haasje. De tijger is een bedreigde diersoort. Het leefgebied van deze dieren wordt door bemoeienis van de mens steeds kleiner en er zijn nog steeds mensen die denken dat lichaamsdelen van tijgers geneeskrachtige eigenschappen zouden hebben en een tijgervel in huis mooie decoratie vinden.
Leeuw (Panthera leo)
De koning der dieren mag natuurlijk niet ontbreken op dit lijstje. Leeuwen komen voor in een klein stukje van India en bepaalde delen van Afrika. Deze grote katachtige heeft een gewicht tussen de 100 (de kleinste vrouwtjes) en 280 kilo (de grootste mannetjes). Leeuwen leven in groepen en ook jagen doen ze regelmatig samen. Handig, want zo kan een prooidier als een antilope of zebra opgejaagd worden door de ene leeuw, naar een plek waar een aantal leeuwinnen al staat te wachten om het onfortuinlijke dier met open klauwen te ontvangen.
Amerikaanse zwarte beer (Ursus americanus)
Verrassing: de Amerikaanse zwarte beer is niet altijd zwart. Dieren die in het westen van Noord-Amerika leven zijn soms kaneelkleurig en er zijn zelfs witte en zilvergrijze exemplaren waargenomen. Deze omnivoor eet vooral planten, maar wanneer hij de kans krijgt, mag hij ook graag vis, insecten en honing nuttigen.
Aziatische zwarte beer of kraagbeer (Ursus thibetanus)
Vrouwtjes wegen tussen de 35 en 140 kilo en mannetjes zijn bijna twee keer zo zwaar (60 tot 200 kilo). De kraagbeer is een echte omnivoor en eet haast alles dat los en vast zit: bamboe, fruit, noten, vlees, honing, kruiden, termieten. De hele schijf van vijf zullen we maar zeggen. Natuurlijke vijanden van de Aziatische zwarte beer zijn de wolf en de tijger, maar het meest heeft deze beersoort te vrezen van de mens. Niet alleen vanwege de verkleining van zijn leefgebied door onder andere grootschalige houtkap, maar ook omdat zijn klauwen als delicatesse worden gezien in China en zijn kostbare gal dat in de traditionele Chinese geneeskunde wordt gebruikt. In China en Vietnam zijn er zelfs speciale galbeerboerderijen, waar deze prachtige dieren onder erbarmelijke omstandigheden worden gehouden, zodat aan de vraag naar gal kan worden voldaan.
Brilbeer (Tremarctos ornatus)
De brilbeer heeft de twijfelachtige eer om de meest bedreigde beersoort ter wereld te zijn. Deze dieren komen in het noordwesten van Zuid-Amerika voor en ze eten voornamelijk vegetarisch. Met hun zware kaken kunnen ze zelfs cactussen (inclusief doorns) makkelijk vermalen. Maar af en toe verschalkt de brilbeer wel een klein zoogdier of een vogel. Zijn naam dankt deze beer aan de kenmerkende gezichtstekening, bij sommige dieren een volledige, beige ‘bril’, bij andere beren eerder een Y-vormige vlek op en boven de neus.
Lippenbeer (Melursus ursinus)
De lippenbeer is uitgestorven in Bangladesh, maar komt nog wel voor in de regenwouden van Sri Lanka, Nepal, India en Bhutan. De hoofdmoot van hun menu bestaat uit insecten en vruchten. Een termietenheuvel heeft deze beer met zijn scherpe, lange klauwen binnen no time opengekrabd. Leuk weetje: er ontbreken bij de lippenbeer twee voortanden, waardoor hij zijn lange tong makkelijk naar buiten kan steken. Snuit naar binnen, lipjes getuit en de lippenbeer slurpt alle termieten uit de heuvel op.
Jaguar (Panthera onca)
De jaguar wordt weleens verward met het luipaard, maar deze katachtige is steviger gebouwd en de rozetten in zijn vacht zijn groter. Ze wegen ergens tussen de 25 en 100 kilo en komen voor in Midden- en Zuid-Amerika. Jaguars houden zich vrijwel altijd op in de buurt van water en zijn niet vies van een potje zwemmen. Ze hebben dan ook een ruime keus qua voedsel, want naast zwemmen, kunnen ze goed klimmen en zijn ze op een korte afstand razendsnel. Voor de jaguar geen besjes en planten, maar kaaimannen, stekelvarkens, vissen en (bij voorkeur) herten en pekari’s.
Reuzenpanda (Ailuropoda melanoleuca)
Een dier dat je waarschijnlijk niet in dit lijstje verwachtte is de pandabeer. Die knabbelen toch alleen maar kilo’s en kilo’s bamboe weg? Dat klopt, en je zou je af kunnen vragen of het nu wel zo verstandig is van de pandabeer om een vrijwel vegetarisch dieet aan te houden. Zijn spijsverteringsstelsel is namelijk helemaal niet geoptimaliseerd voor het eten van (uitsluitend) plantaardig voedsel. Om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen moet een reuzenpanda dan ook tien tot twaalf uur per dag aan de knabbel. Zo’n vijftig kilo bamboe wordt er in dit tijdsbestek verorberd. Dat is ongeveer de helft (of zelfs meer) van het lichaamsgewicht van deze beersoort. Mannetjes worden tussen de 85 en 125 kilo zwaar en vrouwtjes wegen tussen de 70 en 100 kilo. Waarom de panda het toch bij bamboe houdt en niet zijn innerlijke carnivoor wat vaker laat spreken is voor de wetenschappers nog een raadsel. Hun beste gok is dat panda’s die het bij bamboe hielden een evolutionair voordeel hadden, omdat deze grassoort het hele jaar beschikbaar is.
Hier vind je een lijstje van de grootste landroofdieren in Nederlands.